بخش ۱ – اصول عملکرد
بیم دتکتور دودی اعلام حریق با پرتو بازتابی شامل یک واحد فرستنده/گیرنده است که یک پرتو را به سمت ناحیه تحت حفاظت ارسال، پایش و دریافت میکند.
بیم دتکتور بر اساس اصل تضعیف نور کار میکند. عنصر حساس به نور در شرایط عادی، نوری که توسط واحد فرستنده/گیرنده تولید میشود را دریافت میکند. واحد فرستنده/گیرنده بر اساس درصدی از تضعیف کل نور، روی یک سطح حساسیت از پیش تعیینشده کالیبره میشود. این سطح حساسیت توسط سازنده و بر اساس طول پرتو و فاصله بین واحد فرستنده/گیرنده و رفلکتور تعیین میگردد. برای بیم دتکتورهای دارای تأییدیه UL، تنظیم حساسیت باید با استاندارد UL 268 «دتکتورهای دود برای سیستمهای اعلام حریق» مطابقت داشته باشد.
بیم دتکتورهای دودی اعلام حریق بر اساس اصل تضعیف عمل میکنند. هنگامی که میدان دود تشکیل میشود، بیم دتکتور تضعیف تجمعی — درصد مسدود شدن نور ناشی از ترکیب غلظت دود و فاصله خطی میدان دود در طول پرتو — را تشخیص میدهد. آستانه معمولاً توسط سازنده و بر اساس شرایط نصب تعیین میشود.
انتخاب حساسیت مناسب، احتمال آلارمهای مزاحم ناشی از انسداد پرتو بهوسیله یک جسم جامد که بهطور ناخواسته در مسیر قرار گرفته را به حداقل میرساند. از آنجا که انسداد ناگهانی و کامل پرتو نوری مشخصه معمول دود نیست، بیم دتکتور این حالت را بهعنوان وضعیت خطا تشخیص میدهد نه آلارم.
همچنین تغییرات بسیار کوچک و آهسته در کیفیت منبع نور مشخصه معمول دود نیست. این تغییرات ممکن است به دلیل شرایط محیطی مانند تجمع گرد و غبار و آلودگی بر روی مجموعه اپتیکی واحد فرستنده/گیرنده یا سطح بازتابی رخ دهد.

وقتی بیم دتکتور برای اولین بار روشن و برنامه راهاندازی آن اجرا میشود، سطح سیگنال نوری آن لحظه را بهعنوان نقطه مرجع شرایط عادی در نظر میگیرد. با کاهش کیفیت سیگنال نوری در طول زمان، کنترل خودکار بهره (AGC) این تغییر را جبران میکند. با این حال، سرعت جبران محدود است تا اطمینان حاصل شود که بیم دتکتور همچنان به آتشسوزیهای تدریجی یا دودکردن حساس میماند. هنگامی که AGC دیگر قادر به جبران کاهش سیگنال نباشد، مثلاً به علت تجمع بیش از حد گرد و غبار، بیم دتکتور وضعیت خطا را اعلام میکند.

لوازم جانبی
لوازم جانبی بیم دتکتور دودی اعلام حریق با پرتو بازتابی ممکن است شامل تابلوی اعلام از راه دور و ایستگاههای تست از راه دور باشد که امکان تست دورهای الکترونیکی و/یا حساسیت بیم دتکتور را فراهم میکنند. سیستمهای هوشمند اعلام حریق میتوانند یک آدرس اختصاصی به بیم دتکتور بدهند تا مکان دقیق آتش بهتر مشخص شود.

سایر لوازم جانبی قابل استفاده شامل کیت نصب سطحی، کیت نصب چندحالته، و کیت برد بلند هستند. کیت نصب سطحی برای زمانی است که سیمکشی بهصورت روکار انجام شود. کیت نصب چندحالته امکان نصب بیم دتکتور و رفلکتور را بر روی دیوار یا سقف فراهم میکند و برای نصب این کیت بر روی بیم دتکتور باید از کیت نصب سطحی نیز استفاده شود. کیت برد بلند امکان نصب بیم دتکتور را در فاصلههای بیشتر از رفلکتور، معمولاً بین ۷۰ تا ۱۰۰ متر (۲۳۰ تا ۳۲۸ فوت) فراهم میکند.
هیترها باعث میشوند سطح اپتیکی بیم دتکتور و رفلکتور دمایی کمی بالاتر از دمای هوای اطراف داشته باشد، که به کاهش میعان در محیطهایی با تغییرات دمایی کمک میکند.
بخش ۲ – مقایسه بیم دتکتور دودی اعلام حریق با دتکتورهای نقطهای دود
بیم دتکتورها تحت استاندارد UL و NFPA 72، 2013، بخش A.17.7.3.7 قرار دارند. لازم است طراحان این الزامات را بهطور کامل در انتخاب و کاربرد بیم دتکتورها برای سیستمهای اعلام حریق در نظر بگیرند.
پوششدهی
بیم دتکتورهای دودی اعلام حریق میتوانند سطحی را پوشش دهند که نیازمند بیش از یک دوجین دتکتور نقطهای باشد. تعداد کمتر دستگاه به معنی هزینه نصب و نگهداری کمتر است.
این دتکتورها معمولاً حداکثر برد ۱۰۰ متر (۳۳۰ فوت) و حداکثر فاصله بین دو دتکتور ۱۸ متر (۶۰ فوت) دارند، که پوشش تئوریک ۱۸۳۹ مترمربع (۱۹,۸۰۰ فوت مربع) ایجاد میکند. توصیههای سازنده و عواملی مانند شکل اتاق ممکن است این مقدار را در عمل کاهش دهند.
دتکتورهای نقطهای دود حداکثر پوشش ۸۳ مترمربع (۹۰۰ فوت مربع) دارند. حداکثر فاصله بین دو دتکتور ۱۲.۵ متر (۴۱ فوت) است، زمانی که عرض ناحیه تحت حفاظت بیش از ۳ متر (۱۰ فوت) نباشد، مانند یک راهرو.
ارتفاع سقف
اگرچه زمان پاسخ دتکتور نقطهای دود معمولاً با افزایش فاصله آن از آتش/کف افزایش مییابد، این موضوع لزوماً در مورد بیم دتکتورهای دودی اعلام حریق صدق نمیکند، زیرا این دتکتورها برای سقفهای بلند ایدهآل هستند. با این حال، برخی سازندگان ممکن است با افزایش ارتفاع سقف، به دتکتورهای اضافی نیاز داشته باشند، که این امر به دلیل رفتار مورد انتظار ستون دود است.
آتشسوزیها معمولاً در نزدیکی یا در سطح کف آغاز میشوند. هنگامی که این اتفاق میافتد، دود به سمت بالا یا نزدیک سقف حرکت میکند. به طور معمول، ستون دود در مسیر حرکت از نقطه شروع خود، شروع به گسترش کرده و به شکل یک مخروط وارونه در میآید.

تراکم میدان دود میتواند تحت تأثیر سرعت رشد آتش قرار گیرد. آتشهای سریع تمایل دارند تراکم یکنواختتری ایجاد کنند نسبت به آتشهای کندسوز، که در آن ممکن است در بخشهای بالایی میدان دود رقیقسازی رخ دهد. در برخی کاربردها، به ویژه جایی که سقفهای بلند وجود دارد، بیم دتکتور دودی اعلام حریق ممکن است نسبت به آتشهای کند یا دودزا واکنشپذیرتر از دتکتورهای نقطهای باشند، زیرا آنها کل میدان دود را در طول پرتو بررسی میکنند. دتکتورهای نقطهای تنها دود را در «نقطه» خاص خود نمونهبرداری میکنند. دودی که وارد محفظه میشود ممکن است آنقدر رقیق باشد که به سطح لازم برای فعال کردن آلارم نرسد.

یکی از محدودیتهای بیم دتکتور دودی اعلام حریق این است که به عنوان دستگاههای خط دید، در معرض تداخل هر جسم یا شخصی هستند که وارد مسیر پرتو شود. بنابراین، استفاده از آنها در بیشتر مناطق اشغالشده با ارتفاع سقف معمولی عملی نیست.
با این حال، بیم دتکتور دودی اعلام حریق اغلب انتخاب اصلی در مکانهایی با سقف بلند، مانند آتریومها، لابیها، سالنهای ورزشی، ورزشگاهها، موزهها، آشیانههای هواپیما و تالارهای کلیسا، همچنین کارخانهها و انبارها هستند. بسیاری از این کاربردها مشکلات ویژهای را برای نصب دتکتورهای نقطهای و حتی مشکلات بیشتری را برای نگهداری صحیح آنها ایجاد میکنند. استفاده از بیم دتکتور دودی اعلام حریق در بسیاری از این مناطق ممکن است مشکلات را کاهش دهد، زیرا به دستگاههای کمتری نیاز است و این دستگاهها میتوانند روی دیوارها که دسترسی به آنها آسانتر از سقفهاست، نصب شوند.
کاربردها برای مناطق با سقف بلند در NFPA 92، راهنمای سیستمهای کنترل دود توصیف شدهاند. برای اطلاعات بیشتر به پیوست B این راهنما مراجعه کنید.
بیم دتکتور: ۱۹٬۸۰۰ فوت مربع (۳۳۰ فوت × ۶۰ فوت)
حداکثر پوشش تئوریک
سرعت بالای جریان هوا
مناطق با جریان هوای بالا مشکل ویژهای برای دتکتورهای نقطهای ایجاد میکنند، زیرا انتشار دود که در شرایط عادی رخ میدهد ممکن است اتفاق نیفتد. از آنجا که سرعت بالای هوا ممکن است دود را از محفظه تشخیص خارج کند، باید عملکرد دتکتور نقطهای زمانی که سرعت هوا بیش از ۱٬۵۰۰ فوت در دقیقه یا زمانی که نرخ تعویض هوا در منطقه محافظتشده بیش از ۷٫۵ بار در ساعت است، به دقت بررسی شود. محدوده تشخیص بیم دتکتور دودی اعلام حریق میتواند به اندازه یک زمین فوتبال باشد (حداکثر محدوده پرتو معمولاً ۳۳۰ فوت است)، در مقایسه با ابعاد یک یا دو اینچی محفظه تشخیص دتکتور نقطهای. بنابراین، احتمال اینکه دود از محدوده تشخیص بیم دتکتور دودی اعلام حریق خارج شود کمتر است. از آنجا که جریان هوای بالا تأثیر زیادی بر بیم دتکتور ندارد، معمولاً نیاز نیست که برای این نوع محیطها فهرستشده باشند.
لایهبندی (Stratification)

لایهبندی زمانی رخ میدهد که دود حاصل از مواد دودزا یا در حال سوختن گرم شده و از هوای خنکتر اطراف خود کمتر متراکم شود. دود بالا میرود تا زمانی که دیگر تفاوت دمایی بین دود و هوای اطراف وجود نداشته باشد (به NFPA 2013، A.17.7.1.10 مراجعه کنید). بنابراین، لایهبندی ممکن است در مکانهایی رخ دهد که دمای هوا در سطح سقف بالا باشد، به ویژه جایی که تهویه وجود ندارد.
روی سقفهای صاف، بیم دتکتور دودی اعلام حریق عموماً باید در محدوده فاصله مشخصشده نصب شوند. در برخی موارد، محل و حساسیت دتکتورها باید نتیجه یک ارزیابی مهندسی باشد که شامل موارد زیر است:
- ویژگیهای سازهای
- اندازه و شکل اتاقها و دهانهها
- نوع استفاده و اشغال فضا
- ارتفاع سقف
- شکل سقف
- سطح و موانع
- تهویه
- شرایط محیطی
- ویژگیهای سوختن مواد قابل احتراق موجود
- چیدمان محتویات منطقه تحت حفاظت
نتایج ارزیابی مهندسی ممکن است نیاز به نصب در فاصله بیشتری از سقف و در ارتفاعهای متفاوت برای مقابله با اثرات لایهبندی یا موانع دیگر داشته باشد.
پیشلایهبندی / نرخ آزادسازی حرارت
پیشلایهبندی باید در نظر گرفته شود، زیرا این یک عامل غالب در آتریومهایی با سقف شیشهای است. در دورههای آفتابی، گرما میتواند در بالای آتریوم تجمع پیدا کند و پیش از آغاز آتشسوزی یک لایه لایهبندیشده در سطح سقف ایجاد کند. عمق این لایه هوای گرم بسته به دمای بیرون و شدت تابش خورشید بر سقف تغییر میکند. گرمای ناشی از آتش میتواند به این لایه هوای گرم اضافه شده و عمق آن را افزایش دهد (به شکلهای ۵ تا ۷ مراجعه کنید).
نرخ آزادسازی حرارت یک آتش تعیین میکند که دود تا چه ارتفاعی در آتریوم بالا میرود. نرخ آزادسازی حرارت بسته به ماده در حال سوختن، جرم آن و متغیرهای دیگر متفاوت است.
هنگام تعیین ارتفاع نصب بیم دتکتور دودی اعلام حریق، باید سناریوهای مختلف آتش در نظر گرفته شوند. سناریوهای آتش باید نه تنها بر اساس اشیای معمول موجود در محل، بلکه بر اساس خطرات موقت مانند وسایل مورد استفاده در بازسازی یا در طول دوره جابهجایی مستأجران نیز باشند.
کاربردهای ویژه
یکی از مهمترین محدودیتهای دتکتورهای دودی نقطهای، ناتوانی آنها در کارکرد در محیطهای نامساعد مانند دماهای بسیار بالا یا پایین، آلودگی، رطوبت و گازهای خورنده است. هرچند بیم دتکتور دودی اعلام حریق نیز ممکن است در معرض برخی از این عوامل تضعیفکننده قرار گیرد، اما در بسیاری موارد یک جایگزین مناسب به شمار میرود، زیرا محدوده دمای کاری آنها ممکن است بسیار وسیعتر از دتکتورهای دودی نقطهای باشد. کاربردهای احتمالی بیم دتکتور شامل فریزرها، انبارهای نگهداری مواد سرد، انبارهای حملونقل، پارکینگهای سرپوشیده، سالنهای کنسرت و اصطبلها میشود.

با این حال، بیم دتکتور نباید در محیطهایی نصب شود که فاقد کنترل دما هستند و احتمال تشکیل میعان یا یخزدگی وجود دارد. اگر در این مکانها رطوبت بالا و تغییرات سریع دما پیشبینی شود، احتمال تشکیل میعان وجود دارد و این شرایط برای کاربرد بیم دتکتور مناسب نیست. همچنین، بیم دتکتور نباید در محلهایی نصب شود که واحد فرستنده-گیرنده، رفلکتور یا مسیر نوری بین آنها ممکن است در معرض شرایط جوی بیرونی مانند باران، برف، تگرگ یا مه قرار گیرد. این شرایط عملکرد صحیح دتکتور را مختل میکند.
بخش ۳ – ملاحظات طراحی
عوامل زیادی بر عملکرد دتکتورهای دودی تأثیر میگذارند. نوع و مقدار مواد قابل احتراق، سرعت رشد آتش، فاصله دتکتور از آتش و عوامل تهویه همگی ملاحظات مهمی هستند. بیم دتکتور دودی اعلام حریق دارای تأییدیه UL تحت استاندارد UL 268 (دتکتورهای دود برای سیستمهای اعلان حریق حفاظتی) هستند و باید طبق NFPA 72 (کد ملی اعلان حریق) و دستورالعمل سازنده نصب و نگهداری شوند.
حساسیت
هر سازنده مشخص میکند که حساسیت دتکتور باید با توجه به طول پرتو مورد استفاده در یک کاربرد خاص تنظیم شود. دتکتور باید در محدوده حداقل و حداکثر طول پرتو مجاز طبق دستورالعمل سازنده نصب شود، که این مقادیر توسط فهرست UL محدود شدهاند.
محل و فاصلهگذاری
پارامترهای محل نصب و فاصلهگذاری توسط سازندگان توصیه میشود. بهعنوان مثال، در سقفهای صاف، فاصله افقی بین پرتوهای پیشبینیشده نباید بیش از ۶۰ فوت (۱۸٫۳ متر) باشد و فاصله بین پرتو و دیوار کناری (دیوار موازی مسیر پرتو) میتواند حداکثر نصف این مقدار باشد. هرچند این مثال حداکثر فاصله ۶۰ فوت را مجاز میداند، برخی سازندگان ممکن است محدودیت بیشتری اعمال کنند.
در سقفهای صاف، بیم دتکتور دودی اعلام حریق باید حداقل ۱۲ اینچ (۰٫۳ متر) پایینتر از سطح سقف یا زیر موانع سازهای مانند تیرها، خرپاها، کانالهای هوا و غیره نصب شود. همچنین، بیم دتکتور باید حداقل ۱۰ فوت (۳٫۰ متر) بالاتر از کف نصب شود تا از موانع رایج ناشی از استفاده روزمره ساختمان دور باشد.
ملاحظات نصب بیم دتکتور بازتابی
برای عملکرد صحیح، بیم دتکتور به یک سطح نصب پایدار نیاز دارد. سطحی که حرکت کند، جابهجا شود، دچار لرزش یا تغییر شکل شود، باعث آلارمهای کاذب یا بروز خطا خواهد شد. در فواصل طولانی، جابهجایی تنها ۰٫۵ درجه در فرستنده باعث میشود نقطه مرکزی پرتو تقریباً ۳ فوت (۰٫۹ متر) تغییر مکان دهد.
دتکتور باید روی سطوح نصب پایدار مانند آجر، بتن، دیوار باربر محکم، ستون نگهدارنده، تیر سازهای یا سطح دیگری که انتظار نمیرود دچار لرزش یا جابهجایی شود، نصب شود. دتکتور نباید روی دیوار فلزی موجدار، دیوار فلزی نازک، پوشش خارجی ساختمان، نمای خارجی، سقف معلق، خرپای فلزی باز، تیرهای غیرباربر، الوار یا سطوح مشابه نصب شود. در مواردی که تنها یک سطح پایدار قابل استفاده است، واحد فرستنده-گیرنده باید روی سطح پایدار نصب شود و رفلکتور روی سطح کمتر پایدار قرار گیرد، زیرا رفلکتور نسبت به محل نصب ناپایدار تحمل بیشتری دارد.

از آنجا که بیم دتکتور دودی اعلام حریق دستگاه خط دید است و در صورت قطع کامل و ناگهانی سیگنال وارد وضعیت خطا میشود، باید همیشه از وجود هرگونه مانع مات در مسیر پرتو جلوگیری کرد.
«در برخی موارد، پروژکتور پرتو نوری (همان فرستنده/گیرنده) در یک دیوار انتهایی نصب میشود و گیرنده پرتو نوری (همان رفلکتور) در دیوار مقابل نصب میشود. با این حال، همچنین مجاز است که پروژکتور و گیرنده از سقف آویزان شوند، به شرطی که فاصله آنها از دیوارهای انتهایی بیش از یکچهارم فاصله انتخابشده نباشد.» — NFPA 72-2013, A.17.7.3.7
همچنین باید نیاز به واکنش سریع به دلیل عوامل ایمنی جانی یا ارزش بالای داراییهای محافظتشده در نظر گرفته شود. در این شرایط، فاصلهگذاری باید کاهش یابد، یا زمانی که آتش پیشبینیشده دود کمی بهویژه در مراحل اولیه تولید میکند. برای مثال، دتکتورهای نصبشده روی سقف یک آتریوم بسیار بلند در یک هتل ممکن است نیاز به تکمیل با دتکتورهای اضافی در ارتفاعات پایینتر داشته باشند.
در کاربردهایی که نیاز به کاهش فاصلهگذاری است، باید دقت شود که دو پرتو موازی به حداقل فاصله از یکدیگر برسند تا گیرنده یک دتکتور نتواند منبع نور دتکتور دیگر را ببیند. در مواردی که دو یا چند دتکتور با پرتوهایی در زوایا نصب میشوند، باید اطمینان حاصل شود که گیرنده هر دتکتور تنها نور فرستنده خودش را تشخیص دهد. رعایت روشهای آزمون ذکرشده در دفترچه راهنمای سازنده بسیار مهم است.
ملاحظات تکمیلی نصب برای بیم دتکتور دودی اعلام حریق بازتابی

باید یک خط دید شفاف و دائمی بین دتکتور و رفلکتور وجود داشته باشد. اجسام بازتابنده نباید در نزدیکی خط دید بین دتکتور و رفلکتور قرار گیرند. اجسام بازتابندهای که بیش از حد به خط دید نزدیک باشند میتوانند پرتو نور را از فرستنده به گیرنده منعکس کنند. اگر این اتفاق رخ دهد، دتکتور قادر به تشخیص این بازتابها از بازتابهای رفلکتور نخواهد بود و فضای تحت حفاظت دچار اختلال میشود. اجسام بازتابنده باید حداقل ۱۵ اینچ (۳۸٫۱ سانتیمتر) از خط دید بین دتکتور و رفلکتور فاصله داشته باشند.
منابع نوری با شدت بسیار زیاد، مانند نور خورشید و لامپهای هالوژن، اگر مستقیماً به سمت گیرنده هدایت شوند، میتوانند تغییرات شدیدی در سیگنال ایجاد کرده و باعث بروز سیگنال خطا یا آلارم شوند. برای جلوگیری از این مشکل، باید از تابش مستقیم نور خورشید به واحد فرستنده-گیرنده اجتناب شود. حداقل زاویه ۱۰ درجه بین مسیر منبع نور (نور خورشید) و دتکتور، و خط دید بین دتکتور و رفلکتور باید رعایت شود.
باید از عملکرد دتکتور از طریق شیشه اجتناب شود. از آنجا که بیم دتکتور تکسَر بر اساس اصل بازتاب عمل میکند، یک شیشه که بهطور عمود بر خط دید بین دتکتور و رفلکتور قرار گرفته باشد، میتواند پرتو نور را از فرستنده به گیرنده بازتاب دهد. اگر این اتفاق رخ دهد، دتکتور قادر به تشخیص این بازتابها از بازتابهای رفلکتور نخواهد بود و فضای تحت حفاظت دچار اختلال میشود. شیشه همچنین مقداری از نور را هنگام عبور جذب میکند. این جذب نور فاصله مجاز نصب بین دتکتور و رفلکتور را کاهش میدهد.
در مواردی که اجتناب از عبور پرتو از شیشه ممکن نیست، برخی شیوههای خاص نصب میتوانند اثرات شیشه را به حداقل برسانند. این روشها شامل خودداری از عبور پرتو از چندین لایه شیشه، قرار دادن شیشه بهگونهای که بهطور عمود بر خط دید بین دتکتور و رفلکتور نباشد (حداقل ۱۰ درجه انحراف از حالت عمود توصیه میشود) و اطمینان از شفاف، صاف و محکم بودن شیشه است. آزمون مسدودسازی کامل رفلکتور میتواند برای تعیین قابل قبول بودن نصب استفاده شود.
در مکانهایی که ارتفاع سقف بیش از ۳۰ فوت (۹٫۱ متر) است، ممکن است نیاز به نصب بیم دتکتور دودی اعلام حریق اضافی در ارتفاعهای مختلف برای تشخیص دود در سطوح پایینتر باشد. برای اطلاعات بیشتر به بخش لایهبندی در این راهنما مراجعه کنید.
پیوست A – واژهنامه اصطلاحات
پنل اعلان (Annunciator)
دستگاهی که وضعیت یا شرایطی مانند حالت عادی، خطا یا آلارم دتکتور دودی یا سیستم را به صورت دیداری یا شنیداری نمایش میدهد.
کنترل خودکار بهره (Automatic Gain Control – AGC)
قابلیت بیم دتکتور دودی اعلام حریق برای جبران افت سیگنال نوری ناشی از گردوغبار یا آلودگی. نرخ جبران محدود است تا اطمینان حاصل شود که دتکتور همچنان به آتشهای کند و دودزا حساس باقی میماند.
بیم دتکتور دودی اعلام حریق (بازتابی)
دستگاهی که با ارسال یک پرتو نور از واحد فرستنده-گیرنده به سمت یک رفلکتور که سیگنال نوری را به واحد فرستنده-گیرنده بازمیگرداند، وجود دود را تشخیص میدهد. ورود دود به مسیر پرتو باعث کاهش سیگنال نور شده و آلارم فعال میشود.
برد بیم (Beam Range)
فاصله بین فرستنده-گیرنده و رفلکتور.
پوشش دتکتور (Detector Coverage)
منطقهای که یک دتکتور دود یا دتکتور حرارت قادر به تشخیص مؤثر دود و/یا حرارت است. این منطقه توسط فهرستها و کدهای مربوطه محدود میشود.
لیستشده (Listed)
قرار گرفتن یک دستگاه در فهرست منتشرشده توسط یک سازمان آزمون معتبر که نشان میدهد دستگاه با موفقیت طبق استانداردهای پذیرفتهشده آزمایش شده است.
تیرگی (انسداد تجمعی) (Obscuration / Cumulative Obscuration)
کاهش توانایی عبور نور از یک نقطه به نقطه دیگر به دلیل وجود مواد جامد، مایع، گاز یا ذرات معلق. انسداد تجمعی ترکیبی از چگالی این ذرات مانع نور به ازای هر فوت و فاصله خطیای است که این ذرات اشغال میکنند، یعنی چگالی دود ضربدر فاصله خطی میدان دود. (معمولاً با واحدهایی مانند درصد بر فوت یا درصد بر متر بیان میشود).
رفلکتور (Reflector)
دستگاهی که سیگنال نوری را به واحد فرستنده-گیرنده بازمیگرداند.
حساسیت (Sensitivity)
توانایی یک دتکتور دود برای واکنش به یک سطح مشخص دود.
دود (Smoke)
محصولات جامد و گازی حاصل از احتراق که در هوا معلق هستند.
رنگ دود (Smoke Color)
روشنی یا تیرگی نسبی دود که از نامرئی تا سفید، خاکستری و سیاه متغیر است.
چگالی دود (Smoke Density)
مقدار نسبی محصولات جامد و گازی حاصل از احتراق در یک حجم معین.
دتکتور نقطهای (Spot-Type Detector)
دستگاهی که تنها در محل نصب خود دود و/یا حرارت را تشخیص میدهد. دتکتورهای نقطهای دارای یک محدوده تعریفشده پوشش هستند.
لایهبندی (Stratification)
اثری که زمانی رخ میدهد که دود، که از هوای اطراف خود گرمتر است، بالا میرود تا به دمای برابر با هوای اطراف برسد و در نتیجه، از بالا رفتن بازمیایستد.
فرستنده-گیرنده (Transceiver)
دستگاهی در یک بیم دتکتور دودی اعلام حریق بازتابی که نور را به سمت فضای تحت حفاظت میتاباند و آن را پایش میکند.
صفحات شفاف (فیلترها) (Transparencies / Filters)
صفحهای از شیشه یا پلاستیک با سطح مشخص تیرگی که میتواند برای آزمودن سطح حساسیت صحیح بیم دتکتور دودی اعلام حریق استفاده شود.
وضعیت خطا (Trouble Condition)
وضعیتی از یک دستگاه یا سیستم که عملکرد صحیح آن را مختل میکند، مانند مدار باز در حلقه شروعکننده. اعلان وضعیت خطا که روی پنل کنترل یا پنل اعلان نمایش داده میشود یک «سیگنال خطا» است.
پیوست B – استاندارد NFPA 92 برای سیستمهای کنترل دود (ویرایش ۲۰۱۲)
A.6.4.4.1.5(1)
هدف از استفاده از یک پرتو رو به بالا برای تشخیص لایه دود، شناسایی سریع تشکیل لایه دود در هر شرایط دمایی موجود است. یک یا چند پرتو باید با زاویه رو به بالا به گونهای هدفگیری شوند که لایه دود را بدون توجه به سطح لایهبندی دود قطع کنند. باید از بیش از یک بیم دتکتور دودی اعلام حریق استفاده شود. هنگام استفاده از این دستگاهها برای این کاربرد، باید توصیههای سازندگان بررسی شود. دستگاههایی که به این روش نصب میشوند ممکن است نیازمند فعالیت نگهداری بیشتری باشند.
A.6.4.4.1.5(2)
هدف از استفاده از پرتوهای افقی برای تشخیص لایه دود در سطوح مختلف، شناسایی سریع تشکیل لایه دود در هر شرایط دمایی موجود است. یک یا چند بیم دتکتور در سقف نصب میشوند. دتکتورهای اضافی در سطوح پایینتر حجم فضا نصب میشوند. موقعیت دقیق پرتوها تابعی از طراحی خاص است، اما باید شامل پرتوهایی در پایین هر فضای بدون تهویه (هوای مرده) شناساییشده و در محل یا نزدیک به ارتفاع طراحی لایه دود، به همراه موقعیتهای میانی پرتوها در سایر سطوح باشد.