تشخیص فعال
دتکتور دودی مکشی یک سامانه تشخیص فعال بهشمار میآید، زیرا بهطور پیوسته هوا را از ناحیه حفاظتشده مکش کرده و به داخل محفظه حسگر هدایت میکند. این فرآیند دائمی است و تنها در صورت خاموش شدن دتکتور متوقف میشود.
این ویژگی فعال، امکان تشخیص بسیار سریع دود را فراهم میسازد و به همین دلیل، دتکتورهای دودی مکشی معمولاً در دسته سامانههای تشخیص آتش زودهنگام قرار میگیرند. محفظههای حسگر بسیار حساس نیز به شناسایی دود در مراحل اولیه آتشسوزی، پیش از آسیب به تجهیزات یا ناحیه حفاظتشده، کمک شایانی میکنند.
اثر افزایشی
سیستم دتکتور دودی مکشی با استفاده از «اثر افزایشی» که ویژگی مشترک این نوع سیستمهاست، رقیقشدن دود را جبران میکند. اثر افزایشی یکی از مزایای مهم فناوری دتکتور دودی مکشی است که منجر به سیستمی با حساسیت بسیار بالا میشود، حتی زمانی که چندین منفذ نمونهگیری در سیستم وجود دارد.
در فرآیند تشخیص، هوا از طریق تمام منافذ نمونهگیری موجود در شبکه لولهکشی به داخل کشیده میشود، که باعث میشود هر منفذ در تشکیل نمونه کلی هوا درون محفظه حسگر نقش داشته باشد. همانطور که پیشتر توضیح داده شد، این حجم کلی هوا درون محفظه حسگر دتکتور است: هرچه تعداد منافذ نمونهگیری بیشتر باشد، حجم هوای بیشتری وجود خواهد داشت. اگر چندین منفذ نمونهگیری هوای آلوده به دود را مکش کنند، ذرات دود هنگام انتقال به محفظه حسگر با هم ترکیب میشوند. نسبت هوای تمیز به هوای آلوده به دود کاهش مییابد. این همان اثر افزایشی است که باعث میشود کل سیستم تشخیص، حساستر از یک سیستم سنتی دتکتور دودی نقطهای باشد.
با فرض اینکه حساسیت سطح ۱ حریق در دتکتور دودی مکشی برابر با ۰٫۲۵ درصد کاهش دید در هر فوت (0.25%/ft.) تنظیم شده باشد و این سیستم اتاقی با مساحت ۱۲۱۹٫۲ متر مربع (۴۰۰۰ فوت مربع) را محافظت کند و منافذ نمونهگیری با فاصله ۶ متر برای هر منفذ (۲۰ فوت برای هر منفذ) طراحی شده باشند (یعنی هر منفذ ۳۶ متر مربع یا ۴۰۰ فوت مربع را پوشش دهد)، سیستم تشخیص نهایی شامل ۱۰ منفذ نمونهگیری خواهد بود. عدد ۰٫۲۵٪/ft.، حساسیت محفظه حسگر دتکتور است.
برای محاسبه حساسیت واقعی هر منفذ نمونهگیری، نرخ کاهش دید تنظیمشده دتکتور را در تعداد کل منافذ نمونهگیری در شبکه لولهکشی ضرب میکنیم.
برای مثال، اگر حساسیت دتکتور در سطح ۱ حریق روی ۰٫۲۵٪/ft. تنظیم شده باشد و ۱۰ منفذ در شبکه لولهکشی وجود داشته باشد، حساسیت هر منفذ نمونهگیری برابر با ۲٫۵٪/ft. خواهد بود (۰٫۲۵٪/ft. ضربدر ۱۰ = ۲٫۵٪/ft.). این حساسیت مشابه نرخ کاهش دید یک دتکتور دودی نقطهای سنتی است. این مقدار، حساسیت مؤثر دتکتور را در حالتی نشان میدهد که دود تنها وارد یک منفذ نمونهگیری شود (مطابق شکل ۸ در پایین).
مزیت سیستم دتکتور دودی مکشی در ماهیت فعال آن برای مکش همزمان هوا از تمامی منافذ نمونهگیری است؛ هوا درون لوله ترکیب شده و برای نمونهبرداری به سمت دتکتور منتقل میشود. زمانیکه هوا از تمام ۱۰ منفذ نمونهگیری کشیده میشود، غلظت ذرات دود افزایش مییابد و غلظت هوای تمیز کاهش پیدا میکند. با ترکیب شدن ذرات دود، حساسیت کلی سیستم تشخیص افزایش پیدا میکند.
برای توضیح بیشتر اثر افزایشی، همان اتاق ۱۲۱۹٫۲ متر مربعی (۴۰۰۰ فوت مربع) با شبکه لولهکشی دارای ۱۰ منفذ نمونهگیری را در نظر بگیرید که در آن ذرات دود وارد دو منفذ نمونهگیری میشوند (مطابق شکل ۸ در پایین). برای تعیین حساسیت جدید هر منفذ، نرخ کاهش دید سطح ۱ حریق (۰٫۲۵٪/ft.) را در تعداد کل منافذ نمونهگیری (۱۰) ضرب کرده و سپس بر تعداد منافذی که دود را تشخیص میدهند (۲) تقسیم میکنیم. در نتیجه، حساسیت مؤثر هر منفذ برابر با ۱٫۲۵٪/ft. خواهد بود، که این یعنی سیستم دتکتور دودی مکشی دو برابر حساستر از یک دتکتور دودی نقطهای با حساسیت ۲٫۵٪/ft. است.
اگر دود وارد سه منفذ نمونهگیری شود، حساسیت مؤثر برابر با ۰٫۸۳٪/ft. خواهد بود، و به همین ترتیب.
حساسیت دتکتور
برای توضیح بیشتر اثر افزایشی، این مثال را میتوان گسترش داد به حالتی که دود وارد تمامی ۱۰ منفذ نمونهگیری شود. هر منفذ نمونهگیری حساسیتی برابر با ۰٫۲۵٪/ft. خواهد داشت، که باعث میشود سیستم دتکتور دودی مکشی ۱۰ برابر حساستر از دتکتور دودی نقطهای با حساسیت ۲٫۵٪/ft. باشد (مطابق شکل ۱۰ در صفحه قبل).
آستانههای حساسیت پایین
یکی دیگر از مزایای مهم دتکتور دودی مکشی، الکترونیک پیشرفتهای است که توانایی تشخیص ذرات دود در نرخهای بسیار پایین کاهش دید و در سطوح حساسیت متعدد را فراهم میکند. این آستانههای تشخیص قابل برنامهریزی هستند و به کاربران نهایی این امکان را میدهند که سیستمی با حساسیت بسیار بالا برای محیطها و کاربریهایی که نیازمند تشخیص بسیار زودهنگام دود برای ایمنی جانی و تداوم فعالیت هستند، یا سیستمی با حساسیت پایینتر برای محیطهایی با اهمیت کمتر طراحی کنند. آستانههای معمول در سیستمهای دتکتور دودی مکشی طبق لیست استاندارد UL دارای محدوده حساسیت بین ۰٫۰۰۰۴۶٪/ft. (برای مکانهایی که تشخیص زودهنگام دود حیاتی است) تا ۶٫۲۵٪/ft. (برای محیطهایی با اهمیت کمتر) هستند. سیستمی با دتکتور دودی مکشی که برای تشخیص دود با پایینترین نرخ کاهش دید لیستشده در UL یعنی ۰٫۰۰۰۴۶٪/ft. برنامهریزی شده باشد، بیش از ۱۰۰۰ برابر حساستر از دتکتورهای دودی نقطهای سنتی خواهد بود.