استاندارد نصب تابلو خروج اضطراری | راهنمای 0 تا 100 با تصاویر و نکات ایمنی

ایمنی در محیط‌های صنعتی یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که نیاز به فناوری‌های پیشرفته دارد. یکی از جدیدترین و مؤثرترین ابزارها در این زمینه، دتکتور گاز اولتراسونیک هستند که برخلاف حسگرهای سنتی، بدون نیاز به تماس مستقیم با گاز، می‌توانند نشت گاز را در کمترین زمان ممکن شناسایی کنند. اما این فناوری چگونه کار می‌کند و چه مزایایی نسبت به سایر روش‌ها دارد؟ در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق عملکرد، مزایا و کاربردهای این دتکتورها می‌پردازیم. اگر به دنبال راهکاری نوین برای افزایش ایمنی محیط‌های صنعتی هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

دتکتور گاز اولتراسونیک چیست؟

دتکتورهای گاز اولتراسونیک یکی از تکنولوژی‌های پیشرفته در زمینه تشخیص و اندازه‌گیری غلظت گازها در محیط‌های صنعتی و خطرناک هستند. این دتکتورها برخلاف دتکتورهای رایج که بر اساس جذب نور یا تغییرات شیمیایی عمل می‌کنند، از امواج اولتراسونیک برای شناسایی گازها استفاده می‌کنند. این تکنولوژی به‌ویژه برای تشخیص گازهایی که در فضاهای باز یا محیط‌های بزرگ انتشار پیدا می‌کنند، بسیار مؤثر است.

 اساس کار دتکتور گاز اولتراسونیک

دتکتورهای گاز اولتراسونیک بر مبنای اصول فیزیکی امواج صوتی کار می‌کنند. در این دتکتورها از امواج صوتی با فرکانس بالا (اولتراسونیک) برای شناسایی تغییرات در خواص آکوستیکی محیط که ناشی از حضور گازها است، استفاده می‌شود.

نحوه عملکرد دتکتور گار اولتراسونیک

• دتکتور یک سیگنال اولتراسونیک (صوتی با فرکانس بالا) ارسال می‌کند.
• این سیگنال در محیطی که گاز خاصی وجود دارد، دچار تغییراتی می‌شود. به‌عنوان مثال، گازهای مختلف می‌توانند سرعت انتشار امواج صوتی یا میزان بازتاب امواج را تغییر دهند.
• تغییرات در این امواج به‌صورت سیگنال الکتریکی به پردازنده دستگاه منتقل می‌شود.
• پردازنده این تغییرات را تحلیل کرده و بر اساس آن، غلظت گاز در محیط را محاسبه می‌کند.

بیشتر بخوانید: نحوه عیب یابی تجهیزات پیجینگ صنعتی

مزایای استفاده از امواج اولتراسونیک

• عدم نیاز به تماس مستقیم با گاز: برخلاف سنسورهای شیمیایی که برای تشخیص نیاز به تماس مستقیم با گاز دارند، دتکتورهای اولتراسونیک از فاصله قابل توجهی قادر به تشخیص گاز هستند.

• دقت بالا در محیط‌های متغیر: این دستگاه‌ها قادرند به‌خوبی تغییرات در غلظت گازها را در محیط‌هایی با شرایط متغیر نظیر فشار و دماهای مختلف شناسایی کنند.

انواع دتکتور گاز اولتراسونیک

دتکتورهای گاز اولتراسونیک به‌طور کلی به دو نوع عمده تقسیم می‌شوند:

1. دتکتورهای گاز اولتراسونیک ثابت (Fixed Ultrasonic Gas Detectors): این دتکتورها به‌صورت ثابت در محیط نصب می‌شوند و قادر به شناسایی گازهای منتشر شده در محدوده خاصی هستند. این نوع دتکتورها برای محیط‌های صنعتی بزرگ و فضاهایی که گازهای قابل اشتعال یا خطرناک در آن‌ها می‌تواند پخش شود، مناسب است.

 

1. دتکتورهای گاز اولتراسونیک قابل حمل (Portable Ultrasonic Gas Detectors): این دستگاه‌ها برای استفاده در عملیات‌های تعمیر و نگهداری و همچنین در موقعیت‌های اضطراری مناسب هستند. آنها قابلیت حمل دارند و به تکنسین‌ها این امکان را می‌دهند که در هر مکانی به‌طور موقت برای شناسایی گازهای موجود استفاده کنند.

گازهایی که دتکتورهای اولتراسونیک شناسایی می‌کنند

دتکتورهای گاز اولتراسونیک می‌توانند برای شناسایی طیف گسترده‌ای از گازهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند، به‌ویژه گازهایی که تمایل به انتشار سریع در فضای باز دارند. برخی از گازهای شایع که توسط دتکتورهای اولتراسونیک شناسایی می‌شوند عبارتند از:

• گازهای قابل اشتعال:
  • متان (CH4)
  • پروپان (C3H8)
  • اتیلن (C2H4)
• گازهای سمی:
  • آمونیاک (NH3)
  • دی‌اکسید کربن (CO2)
• گازهای صنعتی:
  • هیدروژن (H2)
  • اکسید نیتروژن (NOx)

بیشتر بخوانید: انواع دتکتور بر اساس منطقه تحت پوشش (بررسی کلی)

ویژگی‌ها و مزایای دتکتورهای گاز اولتراسونیک

• دقت بالا در تشخیص تغییرات غلظت گاز: دتکتورهای اولتراسونیک می‌توانند با دقت بالا تغییرات غلظت گازها را شناسایی کرده و میزان خطر را تخمین بزنند.

• شناسایی گازهای نشت‌کننده: این دتکتورها به‌ویژه برای شناسایی گازهای نشت‌کننده از سیستم‌های لوله‌کشی، مخازن و تجهیزات صنعتی طراحی شده‌اند.
• عملکرد مؤثر در فضای باز: به دلیل اینکه این دتکتورها نیازی به تماس مستقیم با گاز ندارند، برای استفاده در فضاهای باز یا محیط‌هایی با جریان هوای زیاد بسیار مناسب هستند.
• هشدار به‌موقع: این سیستم‌ها به‌سرعت تغییرات در غلظت گاز را شناسایی کرده و هشدارهای لازم را به کاربران می‌دهند.

بیشتر بخوانید: دتکتور گاز صنعتی

چالش ‌ها و محدودیت‌ ها دتکتور گاز اولتراسونیک

اگرچه دتکتورهای گاز اولتراسونیک دارای مزایای بسیاری هستند، اما برخی چالش‌ها نیز در استفاده از آن‌ها وجود دارد:

• حساسیت به نویز: امواج اولتراسونیک ممکن است تحت تأثیر نویزهای محیطی قرار گیرند. این می‌تواند دقت دستگاه را کاهش دهد.
• نیاز به کالیبراسیون دقیق: دتکتورهای اولتراسونیک برای عملکرد بهینه نیاز به کالیبراسیون دقیق دارند، به‌ویژه در محیط‌هایی که شرایط مختلفی نظیر تغییرات دما و فشار وجود دارد.

 

نتیجه‌گیری

دتکتورهای گاز اولتراسونیک با تکنولوژی پیشرفته خود، امکان شناسایی سریع و دقیق نشت گاز را در محیط‌های صنعتی و باز فراهم می‌کنند. با توجه به مزایای بی‌نظیر این دستگاه‌ها، از جمله دقت بالا، عدم نیاز به تماس مستقیم با گاز و قابلیت عملکرد در شرایط متغیر، استفاده از آن‌ها یک راهکار ایمن و کارآمد برای پیشگیری از خطرات ناشی از نشت گاز است.

اگر به دنبال راه‌حلی مطمئن برای ایمنی صنعتی هستید، همین حالا با کارشناسان اسپین الکتریک تماس بگیرید و بهترین دتکتورهای گاز اولتراسونیک را با مشاوره تخصصی انتخاب کنید!

اگر به دنبال خرید بیم دتکتور هستید، همین حالا به فروشگاه اینترنتی اسپین الکتریک مراجعه کنید. ما مجموعه‌ای از بهترین برندهای بیم دتکتور را با مناسب ترین قیمت بیم دتکتور و گارانتی اصالت کالا ارائه می‌دهیم. برای مشاهده مشخصات فنی، مقایسه مدل‌ها و ثبت سفارش آنلاین، همین حالا وارد سایت شوید و با چند کلیک ساده، خریدی مطمئن را تجربه کنید!

سوالات متداول

دتکتور گاز اولتراسونیک چگونه از سایر دتکتورهای گازی متمایز می‌شود؟
دتکتورهای گاز اولتراسونیک برخلاف دتکتورهای سنتی که معمولاً بر اساس واکنش شیمیایی یا جذب نور کار می‌کنند، از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تشخیص نشتی گاز استفاده می‌کنند. این روش به آن‌ها امکان می‌دهد بدون نیاز به تماس مستقیم با گاز، در محیط‌های باز و صنعتی نشت گاز را سریع‌تر و با دقت بالاتری شناسایی کنند.

آیا دتکتورهای گاز اولتراسونیک نیاز به نگهداری و کالیبراسیون دارند؟
بله، همانند سایر تجهیزات ایمنی، دتکتورهای گاز اولتراسونیک نیاز به کالیبراسیون دوره‌ای دارند تا دقت تشخیص آن‌ها در شرایط مختلف محیطی مانند تغییرات دما و فشار حفظ شود. همچنین، بررسی و تمیز کردن سنسورها می‌تواند عملکرد آن‌ها را بهینه نگه دارد.

آیا این دتکتورها برای تمام انواع گازها قابل استفاده هستند؟
دتکتورهای گاز اولتراسونیک بیشتر برای گازهای قابل اشتعال و نشت‌کننده مانند متان، پروپان، هیدروژن و برخی گازهای صنعتی طراحی شده‌اند. این دتکتورها برای گازهایی که به‌راحتی در محیط منتشر می‌شوند و تغییرات آکوستیکی ایجاد می‌کنند، عملکرد بهتری دارند.

در دنیای پیشرفته‌ی سیستم‌های اعلام حریق، استفاده از تجهیزات دقیق و قابل اطمینان یکی از اولویت‌های اصلی صنایع و مجموعه‌های بزرگ به شمار می‌رود. بیم دتکتورهای دودی یا همان Beam Smoke Detectors، یکی از مؤثرترین ابزارها در تشخیص به‌موقع حریق در فضاهای وسیع هستند. برند TANDA که یکی از شرکت‌های معتبر چینی در زمینه تولید تجهیزات اعلام حریق به شمار می‌رود، دو مدل از بیم دتکتورهای خود را به بازار جهانی و داخلی عرضه کرده است: TX-7130 و TX-3703.

در این مقاله به بررسی تخصصی این دو مدل از بیم دتکتور تاندا می‌پردازیم، ویژگی‌ها، تفاوت‌ها، کاربردها، استانداردها و نکات مهم مربوط به نصب و بهره‌برداری آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

بیم دتکتور دودی چیست و چه کاربردی دارد؟

بیم دتکتورهای دودی، نوعی آشکارساز حریق هستند که با ارسال و دریافت پرتو مادون قرمز در فضا، وجود دود را تشخیص می‌دهند. این تجهیزات به‌ویژه در فضاهای بزرگ و سوله‌ها که نصب دتکتورهای نقطه‌ای در تعداد بالا اقتصادی یا کاربردی نیست، بهترین عملکرد را دارند. عملکرد این دتکتورها بسیار حساس و سریع است و می‌تواند از بروز آتش‌سوزی‌های وسیع جلوگیری کند.

معرفی مدل‌های TX-7130 و TX-3703 تاندا

ویژگی‌های مشترک

هر دو مدل بیم دتکتور تاندا، یعنی TX-7130 و TX-3703، از تکنولوژی مادون قرمز (Infrared) برای تشخیص دود استفاده می‌کنند. از نظر برد، توانایی و شعاع پوشش، این دو مدل تفاوتی با یکدیگر ندارند. هر دو مدل توانایی پوشش دهی فضاهایی با طول 8 تا 100 متر و قطر تقریبی 15 متر (7.5 متر از هر طرف) را دارند. این ویژگی باعث شده که آن‌ها گزینه‌ای مناسب برای سالن‌های صنعتی، انبارها، سوله‌ها و سالن‌های ورزشی بزرگ باشند.

تفاوت در استانداردها و تائیدیه‌ها

تفاوت اصلی این دو مدل در استانداردهای بین‌المللی و تائیدیه‌های رسمی آن‌هاست:

• مدل TX-7130 دارای تائیدیه‌های معتبر LPCB (انگلستان)، CE و CCC می‌باشد.
• مدل TX-3703 تنها دارای تائیدیه‌های CE و CCC بوده و فاقد استاندارد LPCB است.

تائیدیه LPCB، یکی از معتبرترین گواهی‌نامه‌ها در زمینه ایمنی و تجهیزات اعلام حریق در سطح جهان است که دریافت آن فرآیندی دشوار و پرهزینه دارد. همین موضوع باعث شده تا قیمت نهایی مدل TX-7130 نسبت به TX-3703 بالاتر باشد.

تنظیم حساسیت بیم دتکتورها

یکی از مزایای قابل توجه مدل TX-7130، قابلیت تنظیم حساسیت از طریق دیپ سوئیچ داخلی و همچنین پروگرامر دستی است. این امکان به کاربران اجازه می‌دهد تا دستگاه را بر اساس شرایط محیطی تنظیم کنند. در مقابل، مدل TX-3703 فاقد دیپ سوئیچ بوده و تنها از طریق پروگرامر دستی قابل تنظیم است.

به صورت پیش‌فرض، مدل TX-3703 در کارخانه با حساسیت بالا تنظیم شده است، که برای محیط‌هایی با احتمال کم وجود دود دائم (مانند سوله‌های مدرن) مناسب است. اما در محیط‌هایی مانند انبارهای صنعتی با تردد لیفتراک یا ماشین‌آلات دیزلی، بهتر است حساسیت کاهش یابد تا از آلارم‌های کاذب جلوگیری شود.

بیشتر بخوانید: معرفی اصول و انواع سیستم‌های تشخیص در دتکتورهای دود مکشی (Aspirating Smoke Detectors)

قیمت و مقایسه اقتصادی

یکی دیگر از نکات قابل توجه، تفاوت قیمتی میان این دو مدل است:

• مدل TX-7130 در بازار ایران حدود ۲۰۰ دلار قیمت دارد که شرکت اسپین الکتریک آن را با قیمت حدود ۱۵۰ دلار عرضه می‌کند.
• مدل TX-3703 نیز با قیمت حدود ۱۹۰ دلار در بازار موجود است و در اسپین الکتریک با قیمت ۱۴۵ دلار به فروش می‌رسد.

این اختلاف قیمت، با در نظر گرفتن تفاوت در تائیدیه‌ها، منطقی و قابل توجیه است. اگر پروژه‌ی شما نیاز به تائیدیه‌های بین‌المللی دارد، انتخاب مدل TX-7130 توصیه می‌شود. اما برای پروژه‌های داخلی، مدل TX-3703 با همان عملکرد، گزینه‌ای اقتصادی‌تر خواهد بود.

تجهیزات جانبی و نصب

در جعبه هر دو مدل، چهار عدد رفلکتور یا آینه تعبیه شده است:

• برای فواصل بین ۸ تا ۴۰ متر، استفاده از یک رفلکتور کافی است.
• برای فواصل بین ۴۰ تا ۱۰۰ متر، باید هر چهار رفلکتور مورد استفاده قرار گیرد تا عملکرد دستگاه بهینه باشد.

برای تنظیم و نصب صحیح این بیم دتکتورها، به‌ویژه در اتصال به پنل‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر، حتما باید از کارشناس فنی مجرب کمک گرفته شود. این کار فراتر از توان نصاب‌های معمولی یا برق‌کاران ساختمان است. تنظیم اشتباه یا نصب ناصحیح می‌تواند عملکرد دستگاه را مختل کرده و موجب خطرات جدی شود.

پروگرامر دستی بیم دتکتور تاندا

برای مدل TX-3703، جهت تنظیم حساسیت، نیاز به خرید پروگرامر دستی به صورت جداگانه است که قیمت آن حدود ۲۰۰ دلار می‌باشد. این پروگرامر برای مدل TX-7130 نیز کاربرد دارد، اما در صورتی که از دیپ سوئیچ استفاده شود، ممکن است نیاز به آن نباشد.

نتیجه‌گیری

اگر پروژه‌ی شما در داخل کشور و بدون نیاز به تائیدیه LPCB است و به دنبال راه‌حل اقتصادی هستید، مدل TX-3703 گزینه‌ی مناسبی است. این مدل با وجود قیمت کمتر، از لحاظ عملکرد هیچ تفاوتی با مدل TX-7130 ندارد.

اما اگر پروژه‌ی شما صادراتی است، یا در مکان‌هایی مانند سفارت‌خانه‌ها، فرودگاه‌ها یا مراکز حساس اجرا می‌شود، بهتر است از مدل TX-7130 استفاده کنید که دارای تائیدیه‌های بین‌المللی است.

شرکت اسپین الکتریک به عنوان واردکننده رسمی و معتبر بیم دتکتور تاندا در ایران، این محصولات را با ضمانت اصالت، قیمت رقابتی و پشتیبانی فنی تخصصی به بازار عرضه می‌کند. برای اطلاع از قیمت بیم دتکتور تاندا با کارشناسان ما تماس بگیرید.

 

سوالات متداول

تفاوت اصلی بین مدل‌های TX-7130 و TX-3703 در چیست؟

تفاوت اصلی این دو مدل در تائیدیه‌های بین‌المللی آن‌هاست. مدل TX-7130 دارای گواهی LPCB از انگلستان است که برای پروژه‌های بین‌المللی و حساس ضروری است. مدل TX-3703 فاقد این گواهی بوده و بیشتر برای مصرف داخلی در چین طراحی شده است. از نظر عملکرد فنی و دقت، تفاوتی بین این دو مدل وجود ندارد.

آیا برای نصب بیم دتکتور تاندا نیاز به متخصص داریم یا می‌توان آن را به برق‌کار واگذار کرد؟

نصب و راه‌اندازی بیم دتکتورها، مخصوصاً در پروژه‌های با سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر، نیاز به تخصص فنی و دانش مهندسی دارد. توصیه می‌شود حتماً این کار توسط یک تکنسین حرفه‌ای انجام شود، زیرا تنظیم نادرست می‌تواند منجر به آلارم‌های کاذب یا عدم تشخیص آتش‌سوزی شود.

آیا حساسیت بیم دتکتور را می‌توان بعداً هم تنظیم کرد؟

بله، هر دو مدل دارای امکان تنظیم حساسیت هستند. در مدل TX-7130 این کار هم از طریق دیپ سوئیچ و هم با پروگرامر دستی انجام می‌شود. اما در مدل TX-3703 فقط با پروگرامر دستی (که به صورت جداگانه فروخته می‌شود) قابل تنظیم است. این قابلیت برای تنظیم عملکرد دتکتور در محیط‌های دارای آلاینده‌های دائمی مثل دود لیفتراک بسیار کاربردی است.

در دنیای پیشرفته ایمنی حریق، استفاده از دتکتور دودی مکشی یا Aspiration Smoke Detectors (ASD) به‌عنوان یکی از دقیق‌ترین و حساس‌ترین روش‌های تشخیص دود، روزبه‌روز در حال افزایش است. این سیستم‌ها، به‌ویژه در محیط‌هایی که نیاز به واکنش سریع، شرایط خاص محیطی یا حساسیت بالای تجهیزات وجود دارد، به‌عنوان یک راهکار هوشمندانه شناخته می‌شوند.

مرحله اول: شناخت نیازمندی‌های پروژه

پیش از آغاز طراحی، شناخت دقیق نیازهای نصب، مهم‌ترین قدم محسوب می‌شود. این مرحله شامل تحلیل دقیق فضای مورد نظر، نوع فعالیت‌هایی که در آن انجام می‌شود، و شناسایی محدودیت‌های فنی و محیطی است.

چرا شناخت نیازها مهم است؟

بدون درک دقیق از کاربرد و شرایط محل نصب، ممکن است طراحی نهایی نتواند پاسخگوی نیازهای ایمنی یا عملکردی فضا باشد. برای مثال، فضای یک مرکز داده با حساسیت بالا به گرما و دود، نسبت به یک پارکینگ عمومی نیاز به طراحی متفاوتی دارد.

مرحله دوم: بررسی نوع فعالیت‌های داخل فضا

نوع فعالیت‌هایی که در یک فضا انجام می‌شود، تأثیر مستقیمی بر طراحی سیستم دتکتور دارد. عواملی که باید بررسی شوند عبارت‌اند از:

• ساعات فعالیت (24 ساعته یا محدود)
• حضور یا عدم حضور افراد
• تولید دود، بخار یا گرد و غبار
• سطح آلاینده‌های هوا

برای مثال، در محیط‌هایی مانند سالن‌های تولید صنعتی که گرد و غبار زیادی در جریان است، ممکن است استفاده از فیلترهای مخصوص یا دتکتور مرجع ضروری باشد.

مرحله سوم: تحلیل ویژگی‌های فیزیکی فضا

پس از شناخت نوع فعالیت، نوبت به بررسی دقیق فیزیکی فضا می‌رسد. سؤالات کلیدی این مرحله عبارت‌اند از:

• آیا فضا یک اتاق است یا فضای خالی مانند کف کاذب یا سقف؟
• کانال‌های هوا کجا قرار دارند و چه کاربردی دارند؟
• ابعاد دقیق محیط چگونه است؟
• از چه متریال‌هایی در ساخت فضا استفاده شده است؟
• آیا نواحی خاصی وجود دارند که نصب لوله یا دتکتور در آن‌ها ممنوع یا دشوار است؟
• آیا سیستم‌های اعلام حریق دیگری در محل نصب شده‌اند؟

تحلیل این موارد به مهندس طراح کمک می‌کند تا مسیر بهینه لوله‌کشی و محل دقیق نصب تجهیزات را تعیین کند.

مرحله چهارم: بررسی شرایط محیطی

شرایط محیطی یکی از عوامل تأثیرگذار در عملکرد سیستم‌های مکشی است. در طراحی سیستم باید عواملی مانند موارد زیر در نظر گرفته شود:

• دما و رطوبت نسبی فضا
• نوسانات محیطی
• میزان ورود هوای تازه از خارج
• وجود آلودگی‌ها یا ذرات معلق
• الگوی جریان هوا

یکی از ابزارهای حیاتی در این مرحله، آزمایش دود است. این آزمایش به مهندسان کمک می‌کند تا جهت حرکت هوا، نقاط دارای جریان ساکن یا توربولانس را شناسایی کنند و از قرار گرفتن نقاط نمونه‌برداری در مکان نامناسب جلوگیری نمایند.

مرحله پنجم: ارزیابی ریسک محیط

در هر پروژه، مناطقی وجود دارند که به‌دلیل حساسیت یا ریسک بالا، نیازمند حفاظت ویژه هستند. این نواحی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• اتاق‌های تجهیزات گران‌قیمت
• انبارهای مواد اشتعال‌زا
• فضاهای با مواد مصنوعی یا فوم

در طراحی باید این نواحی به‌دقت شناسایی شده و از تمرکز کافی نمونه‌برداری در آن‌ها اطمینان حاصل شود.

مرحله ششم: انتخاب مکان مناسب برای نصب دستگاه دتکتور

انتخاب محل مناسب برای نصب واحد دتکتور اهمیت زیادی دارد. معیارهای اصلی در این بخش شامل:

• ایجاد توازن در طول لوله‌ها (برای یکنواختی زمان پاسخ‌دهی)
• دسترسی آسان برای تعمیر و نگهداری
• نیاز به منبع تغذیه نزدیک
• رعایت زیبایی‌شناسی محیط

همچنین در صورت نیاز می‌توان از لوله‌کشی اضافی برای بازگرداندن هوا به منبع یا کاهش نویز فن استفاده کرد.

نکاتی کلیدی برای بهینه‌سازی طراحی

در ادامه، چند نکته مهم برای داشتن یک طراحی مؤثر و قابل اعتماد ارائه می‌شود:

• از نرم‌افزارهای معتبر طراحی سیستم‌های ASD مانند VESDA VSC یا ASPIRE برای مدل‌سازی استفاده کنید.
• همواره لوله‌کشی را طوری طراحی کنید که قابلیت توسعه یا تغییر مسیر در آینده وجود داشته باشد.
• به‌منظور کاهش احتمال هشدارهای کاذب، از فیلترهای مناسب و دتکتور مرجع بهره بگیرید.
• در پایان نصب، آزمایش جریان هوا و دود برای تأیید عملکرد سیستم الزامی است.

جمع‌بندی

طراحی سیستم‌های دتکتور دودی مکشی نیازمند دقت بالا، شناخت دقیق از محیط و رعایت استانداردهای فنی است. این سیستم‌ها به‌ویژه در محیط‌های حساس، قابلیت اطمینان و سرعت واکنش بالایی را ارائه می‌دهند. با در نظر گرفتن مراحل و الزامات ذکرشده، می‌توان سیستمی طراحی کرد که هم از نظر عملکرد و هم از نظر هزینه بهینه باشد.

اگر در حال طراحی یا اجرای پروژه‌ای هستید و نیاز به مشاوره تخصصی در زمینه سیستم‌های مکشی اعلام حریق دارید، تیم فنی اسپین الکتریک آماده ارائه راهکارهای حرفه‌ای به شماست.

 سوالات متداول

سیستم دتکتور دودی مکشی (ASD) چه تفاوتی با دتکتورهای نقطه‌ای دارد؟
دتکتورهای مکشی به‌جای تشخیص دود در نقطه‌ای خاص، هوا را از طریق لوله‌کشی از نقاط مختلف فضا نمونه‌برداری کرده و به یک واحد مرکزی می‌فرستند. این روش باعث افزایش حساسیت، کاهش زمان تشخیص و عملکرد بهتر در محیط‌هایی با شرایط خاص (گرد و غبار، سقف بلند، دمای متغیر و…) می‌شود.

آیا می‌توان از سیستم ASD در فضاهای باز یا دارای تهویه قوی استفاده کرد؟
بله، ولی طراحی باید بسیار دقیق انجام شود. در فضاهای دارای تهویه قوی، جریان هوا ممکن است باعث رقیق شدن دود شود. بنابراین، با آزمایش جریان هوا و استفاده از لوله‌کشی مناسب، می‌توان مکان‌های بهینه برای نمونه‌برداری را مشخص کرد و عملکرد سیستم را تضمین نمود.

نگهداری و سرویس سیستم دتکتور دودی مکشی چگونه انجام می‌شود؟
نگهداری شامل بررسی منظم فیلترها، تست مکش هوا، کالیبراسیون دستگاه و تمیز کردن لوله‌ها است. این سرویس‌ها باید طبق دستورالعمل سازنده و در فواصل زمانی مشخص انجام شود تا از عملکرد صحیح سیستم در مواقع اضطراری اطمینان حاصل شود.

اتاق‌های سرور یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در هر سازمان یا مرکز داده‌ای هستند. این اتاق‌ها محل ذخیره‌سازی، پردازش و انتقال داده‌ها می‌باشند و به‌دلیل استفاده از تجهیزات الکترونیکی حساس و گران‌قیمت، نگهداری آن‌ها نیازمند دقت بسیار بالایی است. یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهایی که می‌تواند این اتاق‌ها را به خطر بیندازد، آتش‌سوزی است. بنابراین، سیستم‌های اطفاء حریق مناسب برای اتاق سرور از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.

این مقاله به بررسی روش‌ها و سیستم‌های مختلف اطفاء حریق مناسب برای اتاق سرور می‌پردازد و نکاتی در خصوص نحوه انتخاب و استفاده از این سیستم‌ها ارائه می‌دهد.

ویژگی‌های خاص اتاق سرور

سیستم اعلام حریق اتاق سرور معمولاً مملو از تجهیزات الکترونیکی پیچیده و حساس به دما هستند. برخی از ویژگی‌های این اتاق‌ها که بر انتخاب سیستم اطفاء حریق تأثیرگذار است عبارتند از:

1. حساسیت تجهیزات: اکثر تجهیزات در اتاق سرور به شدت به دما، رطوبت و حتی تغییرات جزئی در شرایط محیطی حساس هستند. بنابراین، سیستم اطفاء حریق باید به‌گونه‌ای طراحی شود که هیچ‌گونه آسیبی به این تجهیزات وارد نکند.
2. نبود دسترسی مداوم: بسیاری از اتاق‌های سرور به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که انسان به‌طور مستقیم در آن‌ها حضور ندارد یا زمان حضور بسیار کوتاه است. در نتیجه، سیستم اطفاء حریق باید به‌گونه‌ای عمل کند که برای افراد موجود در محیط هیچ‌گونه خطری نداشته باشد.
3. دسترسی محدود: ورود به اتاق‌های سرور ممکن است برای اطفاء حریق دشوار باشد؛ به همین دلیل سیستم‌های اتوماتیک و هوشمند برای اطفاء حریق مناسب‌تر هستند.

بیشتر بخوانید: اصول حفاظت در برابر حریق برای ایمنی در برابر آتش سوزی

روش‌ها و سیستم‌های اطفاء حریق

برای اطفاء حریق در اتاق‌های سرور، روش‌ها و سیستم‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را بر اساس نوع ماده خاموش‌کننده به چند دسته تقسیم کرد. در ادامه، برخی از رایج‌ترین سیستم‌ها بررسی می‌شوند.

۱. سیستم گازی (گازهای بی‌اثر)

یکی از بهترین گزینه‌ها برای اطفاء حریق در اتاق‌های سرور، استفاده از گازهای بی‌اثر مانند نیتروژن یا آرگون است. این گازها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که میزان اکسیژن در محیط را کاهش می‌دهند و به این ترتیب آتش را خاموش می‌کنند. این سیستم‌ها مزایای زیادی دارند:

بیشتر بخوانید: نکات کلیدی در نصب اسپرینکلرها و رعایت استانداردها

• عدم آسیب به تجهیزات: گازهای بی‌اثر مانند نیتروژن هیچ‌گونه آسیب فیزیکی به تجهیزات وارد نمی‌کنند و بنابراین برای اتاق‌های سرور بسیار مناسب هستند.
• عدم باقی‌مانده: برخلاف آب یا کف، این گازها هیچ‌گونه باقی‌مانده‌ای از خود به‌جا نمی‌گذارند که ممکن است موجب آسیب به تجهیزات شود.
• عملکرد سریع: سیستم‌های گازی می‌توانند در مدت زمان بسیار کوتاهی آتش را خاموش کنند.

۲. سیستم گازی شیمیایی

این سیستم‌ها از گازهایی مانند فلوئورکتون استفاده می‌کنند که به‌وسیله جذب گرمای شعله و توقف واکنش‌های شیمیایی آتش، باعث خاموش شدن آن می‌شوند. این سیستم‌ها به‌ویژه برای فضاهایی که دارای تجهیزات حساس به رطوبت هستند، بسیار مناسب هستند. مزایای این سیستم‌ها عبارتند از:

• عملکرد سریع: این گازها در مدت زمان بسیار کوتاهی آتش را مهار می‌کنند.
• ایمنی برای تجهیزات: گازهای شیمیایی هیچ‌گونه آسیب به تجهیزات الکترونیکی نمی‌زنند و از آن‌ها محافظت می‌کنند.
• بی‌خطر برای انسان: این گازها بی‌خطر برای انسان‌ها هستند و می‌توانند بدون ایجاد مشکلات تنفسی آتش را خاموش کنند.

۳. سیستم دی‌اکسید کربن

دی‌اکسید کربن یکی دیگر از گازهایی است که برای اطفاء حریق در اتاق‌های سرور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز با کاهش سطح اکسیژن در محیط و به تبع آن کاهش دمای شعله، باعث خاموش شدن آتش می‌شود. اگرچه دی‌اکسید کربن بسیار مؤثر است، اما باید توجه داشت که در صورت حضور افراد در محیط، ممکن است خطرات جدی به‌وجود آید، چرا که این گاز می‌تواند باعث خفگی شود.

۴. سیستم آبی

استفاده از سیستم‌های آبی برای اطفاء حریق در اتاق‌های سرور به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. آب می‌تواند باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیری به تجهیزات الکترونیکی حساس شود و خطراتی مانند برق‌گرفتگی را به‌دنبال داشته باشد. در صورتی که سیستم‌های دیگر کارآیی نداشته باشند، استفاده از آب تنها در شرایط خاص و به‌عنوان آخرین راه‌حل ممکن است.

عملکرد سیستم اطفا حریق اتاق سرور چگونه است؟

سیستم اطفا حریق اتاق سرور به دلیل حساسیت بالای این محیط، عموما از ترکیبی از دتکتورهای دود، حرارت و شعله به همراه گازهای خاموش کننده استفاده میکند. دتکتورهای آشکار ساز دود اپتیکال (Photoelectric) و یونیزاسیون به صورت مداوم هوای اتاق را بررسی میکنند تا ذرات دود ناشی از سوختن کابل‌ها یا تجهیزات الکترونیکی را تشخیص دهند. در صورت شناسایی خطر، سیگنال به پنل مرکزی اعلام حریق ارسال شده و هشدارهای صوتی و تصویری فعال میشوند. از آن جا که آب می‌تواند به سرورها آسیب برساند، در بسیاری از سیستم‌ها از گازهای خاموش کننده مانند FM-200 یا Novec 1230 استفاده میشود که بدون باقی گذاشتن رسوبات، آتش را خاموش میکنند. این سیستم‌ها معمولا دارای تاخیر 30 ثانیه‌ای قبل از انتشار گاز هستند تا پرسنل فرصت تخلیه یا قطع سیستم را داشته باشند.

اما لازم است بدانید که سیستم اطفا حریق اتاق سرور اغلب به سیستم‌های مدیریت ساختمان و سیستم نظارت از راه دور متصل است تا در صورت بروز حریق، علاوه بر فعال کردن آژیرها و چراغ‌های هشدار، به صورت خودکار تهویه هوا را قطع کند و اطلاع رسانی به مسئولان از طریق SMS یا ایمیل انجام شود. برخی از سیستمهای پیشرفته حتی قابلیت تشخیص حرارت تفاضلی را دارند تا افزایش ناگهانی دما را سریعتر از دتکتورهای حرارت ثابت شناسایی کنند. همچنین، برای کاهش خطاهای احتمالی، از آشکار سازهای چند معیاره استفاده می‌شود که همزمان دود، حرارت و گازهای احتراق را تحلیل میکنند تا از هشدارهای کاذب جلوگیری به عمل آید.

 

 

راهنمای نصب سیستم اعلام حریق اتاق سرور

اتاق سرور به‌ عنوان قلب فناوری اطلاعات هر سازمان، دارای تجهیزات حساسی است که آسیب به آن‌ها می‌تواند موجب از دست رفتن داده‌ها و توقف فعالیت‌های حیاتی شود. به همین منظور نصب صحیح سیستم اطفا حریق اتاق سرور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با ما همراه باشید تا به بررسی راهنمای این عمل بپردازیم:

بررسی نیازها و انتخاب نوع سیستم اعلام حریق مناسب

نخستین قدم در نصب سیستم اطفا حریق اتاق سرور، بررسی دقیق نیازهای فضا و انتخاب نوع سیستم مناسب است. برای اتاق سرور، معمولا از سیستم‌های اعلام حریق هوشمند استفاده می‌شود که قابلیت تشخیص زود هنگام دود یا افزایش دما را با دقت بالا دارند. سنسورهای نقطه‌ای دود، دتکتورهای حرارتی و گاز و حتی سیستم‌های تشخیص لیزری مخصوص دیتا سنترها گزینه‌های مناسبی هستند. انتخاب سیستم باید با توجه به اندازه اتاق، چیدمان تجهیزات و همچنین میزان حساسیت به خطا صورت گیرد.

 

طراحی نقشه نصب و جانمایی تجهیزات اعلام حریق

در این مرحله، مهندسین فنی باید نقشه دقیق نصب سیستم اعلام حریق را طراحی کنند. محل نصب دتکتورها، آژیرها، پنل مرکزی و شستی‌های دستی باید به‌ گونه‌ای انتخاب شوند که تمام نواحی بحرانی را پوشش دهند. مخصوصا دتکتورها باید در بالای رک‌های سرور و سقف کاذب نصب شوند تا نقاط پنهان نیز تحت پوشش باشند. همچنین مسیر کابل‌ کشی باید به ‌صورت بهینه، با حداقل تداخل الکترو مغناطیسی و با رعایت استاندارد NFPA 72 یا EN54 طراحی گردد.

 

نصب پنل مرکزی اعلام حریق در موقعیت مناسب

پنل مرکزی به‌ عنوان مغز سیستم اعلام حریق باید در مکانی نصب شود که در شرایط اضطراری دسترسی سریع و آسان داشته باشد. عموما پنل اعلام حریق در بیرون از اتاق سرور و در اتاق کنترل یا امنیت نصب می‌شود تا در صورت بروز حادثه، دسترسی به اطلاعات سیستم و فعال ‌سازی فرمان قطع برق و تهویه امکان ‌پذیر باشد. این پنل باید در برابر نفوذ گرد و غبار، رطوبت و نوسانات برق محافظت شود و مجهز به باتری پشتیبان باشد تا در زمان قطع برق نیز فعال بماند.

 

نصب دتکتورهای دود، حرارت و شعله در نقاط بحرانی

در این مرحله از نصب سیستم اعلام حریق اتاق سرور، دتکتورها باید در نقاطی نصب شوند که بیشترین احتمال شروع حریق وجود دارد. در اتاق سرور، این نقاط شامل سقف کاذب، فضای بالای رک‌ها و در نزدیکی تجهیزات تغذیه برق است. استفاده از دتکتور دود لیزری نیز در محیط‌های با حساسیت بالا توصیه می‌شود زیرا این سنسورها قادر هستند حتی کمترین ذرات دود را تشخیص دهند. همچنین اگر تهویه قوی در اتاق وجود دارد، بهتر است از دتکتورهای مکنده استفاده شود تا عملکرد سنسور تحت تاثیر جریان هوا قرار نگیرد.

 

نصب آژیرها و فلاشرهای هشدار دهنده

طبیعی است که نصب صحیح آزیرها و آلارم‌های هشدار اهمیت بسیار بالایی در سیستم اطفا حریق اتاق سرور دارد. به طور استاندارد، آژیرهای هشدار دهنده باید به‌ گونه‌ای نصب شوند که صدای هشدار در تمام بخش‌های اطراف اتاق سرور قابل شنیدن باشد. در کنار آژیر، استفاده از فلاشرهای نوری به‌ ویژه در مکان‌هایی با صدای زمینه بالا نیز ضروری است. این هشدار دهنده‌ها هموما در ورودی‌ها، سالن کنترل و راهروهای اطراف نصب می‌شوند و باید از نوع مقاوم در برابر گرد و غبار و رطوبت باشند تا عملکرد آن‌ها در طول زمان دچار اختلال نشود.

 

نصب شستی اعلام حریق دستی در بیرون اتاق سرور

به صورت استاندارد، شستی‌های اعلام حریق باید در مکان‌های مشخص، مانند خروجی اضطراری اتاق سرور یا ورودی اصلی آن، نصب شوند. این شستی‌ها به پرسنل امکان می‌دهند که در صورت مشاهده دود یا حریق، به ‌صورت دستی هشدار را فعال کنند. این ابزار ساده اما موثر، نقش مهمی در تشخیص سریع حریق توسط افراد و تسریع در روند اطفای حریق دارد. شایان ذکر است که شستی‌ها باید دارای پوشش شفاف محافظتی و دستور العمل‌های واضح باشند.

 

برقراری ارتباط سیستم اعلام حریق و تست نهایی

در اغلب اتاق‌های سرور، سیستم اعلام حریق به سیستم اطفای حریق گازی متصل می‌شود. این ارتباط باید به‌ گونه‌ای برقرار شود که در صورت تایید هشدار توسط دتکتورها، فرمان تخلیه گاز به سیستم اطفا ارسال گردد. این سیستم‌های هوشمند معمولاا دو مرحله‌ای طراحی می‌شوند تا از تخلیه ناخواسته گاز جلوگیری شود. در پایان نیز پس از نصب کامل تجهیزات سیستم اعلام حریق اتاق سرور، باید تست عملیاتی انجام شود. این تست شامل فعال ‌سازی هر یک از دتکتورها، بررسی واکنش پنل مرکزی، بررسی عملکرد آژیر و فلاشر و لذا، تست ارتباط با سیستم اطفای حریق است.

انتخاب مناسب سیستم اعلام حریق اتاق سرور

انتخاب بهترین سیستم اطفاء حریق برای اتاق سرور به عواملی همچون ویژگی‌های اتاق، نوع تجهیزات، محدودیت‌های بودجه و خطرات احتمالی بستگی دارد. به‌طور کلی، سیستم‌های گازی (خصوصاً گازهای بی‌اثر یا شیمیایی) بهترین گزینه برای اطفاء حریق در اتاق‌های سرور هستند، زیرا:

• هیچ‌گونه آسیب به تجهیزات وارد نمی‌کنند.
• عمل‌کرد سریع و موثری دارند.
• هیچ‌گونه باقی‌مانده‌ای از خود به‌جا نمی‌گذارند.
• ایمنی بالایی برای انسان‌ها دارند.

گازهای اطفاء حریق به دلیل ویژگی‌های خاص خود در هنگام خاموش کردن آتش، می‌توانند تأثیرات مختلفی بر سلامت انسان و محیط زیست داشته باشند. برخی از گازها به‌دلیل خاصیت شیمیایی و فیزیکی‌شان برای اطفاء حریق به‌کار می‌روند، اما این گازها در کنار کارایی بالا در خاموش کردن آتش، می‌توانند خطراتی نیز برای انسان و محیط زیست ایجاد کنند. در ادامه به توضیح دقیق این تأثیرات خواهیم پرداخت.

تأثیر گازهای اطفاء حریق بر سلامت انسان

۱. گاز دی‌اکسید کربن (CO₂)

• سلامت انسان:
  دی‌اکسید کربن یکی از گازهای رایج در سیستم‌های اطفاء حریق است. این گاز به‌طور عمده برای کاهش اکسیژن محیط و خاموش کردن آتش به‌کار می‌رود. در غلظت‌های بالا، دی‌اکسید کربن می‌تواند باعث اختلال در تنفس و خطر خفگی شود. در صورت قرار گرفتن افراد در محیطی که دی‌اکسید کربن در آن تخلیه شده باشد، سطح اکسیژن به‌طور شدید کاهش می‌یابد و فرد دچار کمبود اکسیژن و مشکلات تنفسی می‌شود.
• موارد ایمنی:
  استفاده از این گاز در محیط‌های بسته باید تحت کنترل دقیق صورت گیرد و افراد قبل از تخلیه سیستم‌های دی‌اکسید کربن باید از محیط خارج شوند. از آنجا که این گاز به‌خوبی قابل تشخیص نیست (بی‌بو و بی‌رنگ)، خطرات ناشناخته‌ای برای انسان‌ها به‌وجود می‌آورد.

۲. گاز نیتروژن (N₂)

• سلامت انسان:
  نیتروژن یک گاز بی‌اثر است و به‌طور معمول هیچ‌گونه تأثیر منفی بر سلامت انسان ندارد، چرا که بدن انسان معمولاً ۷۸ درصد نیتروژن تنفس می‌کند. با این حال، اگر نیتروژن به‌طور بیش از حد در یک محیط وارد شود، می‌تواند سطح اکسیژن را به‌طور خطرناکی کاهش دهد و به‌دنبال آن ریسک خفگی برای انسان‌ها به‌وجود آید. بنابراین، در صورت استفاده از سیستم‌های نیتروژن باید محیط به‌طور کامل از نظر میزان اکسیژن بررسی شود تا خطرات احتمالی جلوگیری شود.
• موارد ایمنی:
  در محیط‌های محدود و بسته، تخلیه نیتروژن باید با دقت و کنترل شده باشد و اطمینان حاصل شود که قبل از ورود مجدد افراد، سطح اکسیژن به مقدار ایمن برگشته است.

۳. گاز فلوئورکتون (Novec 1230)

• سلامت انسان:
  این گاز برای اطفاء حریق در فضاهایی با تجهیزات حساس به‌کار می‌رود. در غلظت‌های معمولی، فلوئورکتون هیچ‌گونه اثر سمی یا تنفسی برای انسان‌ها ندارد و برای افراد ایمن است. با این حال، در صورت قرار گرفتن در غلظت‌های بسیار بالا و در مدت زمان طولانی، ممکن است باعث تحریک تنفسی و عوارض دیگر شود. اما به‌طور کلی، فلوئورکتون به دلیل ماهیت غیر سمی خود از گازهای ایمن برای انسان‌ها در نظر گرفته می‌شود.
• موارد ایمنی:
  سیستم‌های تخلیه فلوئورکتون به‌طور معمول در فضاهایی قرار می‌گیرند که انسان‌ها نباید حضور داشته باشند. بنابراین، استفاده از این گاز در اتاق‌های سرور یا سایر فضاهای حساس، به‌طور اتوماتیک و بدون حضور انسان صورت می‌گیرد.

۴. گاز هپتافلوئوروپروپان (FM-200)

• سلامت انسان:
  هپتافلوئوروپروپان یا FM-200 یکی از گازهای شیمیایی است که در سیستم‌های اطفاء حریق به‌کار می‌رود. این گاز از نظر سمی بودن برای انسان در سطح بسیار پایین است. با این حال، در غلظت‌های بسیار بالا، مانند سایر گازهای اطفاء حریق، ممکن است آسیب‌هایی به سیستم تنفسی و قلب وارد کند. به‌طور کلی، این گاز برای انسان‌ها ایمن در نظر گرفته می‌شود، البته در صورت استفاده در غلظت‌های بالا، باید احتیاط‌های لازم رعایت شود.
• موارد ایمنی:
  در هنگام استفاده از این گاز، حضور انسان‌ها در فضاهای بسته باید محدود شود تا خطرات احتمالی به حداقل برسد. این گاز برای استفاده در فضاهایی طراحی شده که در هنگام تخلیه گاز، افراد در آنجا حضور نداشته باشند.

تأثیر گازهای اطفاء حریق بر محیط زیست

۱. گاز دی‌اکسید کربن (CO₂)

• محیط زیست:
  دی‌اکسید کربن یک گاز گلخانه‌ای است که به افزایش گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی کمک می‌کند. با این حال، میزان دی‌اکسید کربن تخلیه‌شده در سیستم‌های اطفاء حریق به‌طور محدود و در فواصل زمانی خاص است و نمی‌تواند تأثیرات بلندمدت زیادی بر محیط زیست داشته باشد. بنابراین، استفاده از این گاز در سیستم‌های اطفاء حریق نسبت به گازهای دیگر تأثیرات زیست‌محیطی کمتری دارد.

۲. گاز فلوئورکتون (Novec 1230)

• محیط زیست:
  فلوئورکتون به‌عنوان یک گاز شیمیایی، برخلاف برخی گازهای قدیمی‌تر، تأثیرات منفی زیادی بر محیط زیست ندارد. این گاز از نظر تخریب لایه اوزون و اثرات گرمایش جهانی بسیار کم‌خطر است. به همین دلیل، در حال حاضر به‌عنوان یک جایگزین ایمن‌تر برای گازهای قدیمی شناخته می‌شود. بنابراین، این گاز در مقایسه با سایر گازهای شیمیایی اطفاء حریق، از نظر زیست‌محیطی کمتر مضر است.

۳. گاز هپتافلوئوروپروپان (FM-200)

• محیط زیست:
  هپتافلوئوروپروپان یا FM-200 نسبت به گازهای دیگر مانند هالون، تأثیر کمتری بر محیط زیست دارد. این گاز از نظر تخریب لایه اوزون صفر است و در مقایسه با برخی گازهای دیگر، کمتر بر گرمایش جهانی تأثیر می‌گذارد. بنابراین، از نظر زیست‌محیطی انتخاب مناسبی است، اما همچنان باید در حد معقول و با دقت استفاده شود.

۴. گاز هالون (Halon)

• محیط زیست:
  هالون‌ها، به‌ویژه هالون ۱۳۰۱ و هالون ۱۲۱۱، به‌دلیل تأثیرات بسیار منفی بر لایه اوزون و نقش آن‌ها در افزایش گرمایش جهانی، دیگر به‌طور گسترده در سیستم‌های اطفاء حریق استفاده نمی‌شوند. این گازها به دلیل تخریب لایه اوزون و اثرات بلندمدت منفی بر محیط زیست، به‌طور کامل از بسیاری از کشورها حذف شده‌اند.

نتیجه‌گیری

اتاق‌های سرور به‌عنوان یکی از بخش‌های حیاتی هر سازمان، نیازمند حفاظت ویژه از آتش‌سوزی هستند. انتخاب سیستم مناسب برای اعلام حریق اتاق سرور باید به‌طور دقیق و با توجه به ویژگی‌های خاص این محیط‌ها انجام شود. سیستم‌های گازی مانند نیتروژن و فلوئورکتون به‌عنوان بهترین گزینه‌ها برای خاموش کردن آتش در اتاق‌های سرور شناخته می‌شوند، چرا که هم‌زمان با خاموش کردن آتش، از آسیب به تجهیزات حساس و گران‌قیمت جلوگیری می‌کنند.

در نهایت، اهمیت سیستم‌های اعلام حریق اتوماتیک و دقیق در اتاق‌های سرور غیرقابل‌انکار است و برای حفظ امنیت اطلاعات و تجهیزات، باید به‌طور جدی به آن‌ها توجه کرد. برای انتخاب بهترین سیستم اعلام حریق اتاق سرور، توصیه می‌کنیم با کارشناسان ما در اسپین الکتریک مشورت کنید تا با استفاده از سیستم‌های پیشرفته و متناسب با نیازهای خاص اتاق‌های سرور شما، بهترین گزینه را انتخاب کنید.

اگر به‌دنبال یک سیستم اعلام حریق اتاق سرور ایمن و کارآمد هستید، همین حالا با اسپین الکتریک تماس بگیرید. تیم متخصص ما آماده است تا مشاوره فنی دقیق و انتخاب بهترین راهکارها برای اطفاء حریق اتاق سرور شما را ارائه دهد. امنیت داده‌ها و تجهیزات شما در دستان ماست!

اگر به دنبال خرید بیم دتکتو هستید، همین حالا به فروشگاه اینترنتی اسپین الکتریک مراجعه کنید. ما مجموعه‌ای از بهترین برندهای بیم دتکتور را با مناسب ترین قیمت بیم دتکتور و گارانتی اصالت کالا ارائه می‌دهیم. برای مشاهده مشخصات فنی، مقایسه مدل‌ها و ثبت سفارش آنلاین، همین حالا وارد سایت شوید و با چند کلیک ساده، خریدی مطمئن را تجربه کنید!

بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار به عنوان یک چالش جدی شناخته می‌شود. می‌دانید که بیم دتکتور به‌ عنوان یکی از تجهیزات کلیدی در سیستم‌های اعلام حریق، نقش مهمی در تشخیص سریع دود و افزایش ایمنی محیط‌های صنعتی و تجاری ایفا می‌کند. با این حال، در مکان‌هایی که میزان گرد و غبار و بخار بالا است، عملکرد این دتکتورها با چالش‌هایی مانند آلارم‌های کاذب یا کاهش دقت مواجه می‌شود. برای رفع این مشکل، استفاده از راهکارهای تخصصی و اصولی می‌تواند کارایی بیم دتکتور را به شکل چشمگیری افزایش دهد و امنیت محیط را در بالاترین سطح حفظ کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی کارایی بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار بپردازیم. با ما همراه باشید.

بیم دتکتور چیست؟

بیم دتکتور یکی از پرکاربردترین تجهیزات سیستم اعلام حریق است که برای تشخیص دود در فضاهای بزرگ و مرتفع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه از دو بخش فرستنده و گیرنده تشکیل شده که عموما در دو نقطه مقابل هم نصب می‌شوند و با ارسال پرتو مادون قرمز یا لیزری، محیط را تحت پوشش قرار می‌دهند. زمانی که دود ناشی از آتش‌ سوزی در مسیر این پرتو قرار گیرد، شدت سیگنال کاهش می‌یابد و بیم دتکتور بلافاصله هشدار حریق صادر می‌کند. به دلیل قابلیت پوشش ‌دهی وسیع، این نوع دتکتور برای مکان‌هایی مانند سوله‌ها، انبارها، سالن‌های ورزشی و مراکز تجاری بسیار مناسب است.

بیم دتکتور علاوه بر کاهش هزینه‌های نصب و سیم ‌کشی، به دلیل حساسیت بالا و دقت در شناسایی دود، نقش مهمی در افزایش ایمنی ساختمان‌ها ایفا می‌کند و به همین دلیل در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی مدرن به عنوان یک گزینه مطمئن و اقتصادی شناخته می‌شود. با ما همراه باشید تا کمی بیشتر با کارایی بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: آموزش نگهداری و سرویس بیم دتکتور – 7 راهکار کلیدی

آیا بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار کارایی دارد؟

به طور کلی، بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار عموما با محدودیت‌هایی در کارایی مواجه می‌شود، زیرا این ذرات معلق می‌توانند مشابه دود در مسیر پرتو مادون قرمز یا لیزری قرار گرفته و باعث ایجاد آلارم کاذب شوند. به همین دلیل استفاده از بیم دتکتور در مکان‌هایی مانند کارخانجات تولیدی پر گرد و غبار، آشپزخانه‌های صنعتی یا سالن‌های دارای بخار زیاد توصیه نمی‌شود، مگر اینکه از مدل‌های پیشرفته با تکنولوژی جبران خطا و فیلترهای هوشمند بهره‌ برده شود. در چنین شرایطی، انتخاب صحیح نوع دتکتور و تنظیم دقیق حساسیت آن اهمیت زیادی دارد تا هم از هشدارهای کاذب جلوگیری شود و هم امنیت محیط به خطر نیفتد.

در بسیاری از پروژه‌های صنعتی، برای محیط‌های دارای گرد و غبار یا بخار شدید، استفاده از دتکتورهای حرارتی یا دتکتورهای شعله‌ای به ‌عنوان جایگزین یا مکمل بیم دتکتور پیشنهاد می‌شود تا سیستم اعلام حریق عملکرد مطمئن‌تری داشته باشد.

بیشتر بخوانید: سیستم های مرتبط با سیستم اعلام حریق – معرفی (0 تا 100)

چگونه بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار را بهبود دهیم؟

تا بدین قسمت از مقاله توانیتم که به این موضوع پی ببریم که بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار می‌تواند مشکل ساز شود و راندمان آن پایین بیاید. اما لازم است بدانید که راهکارهای متعددی هم برای حل این مشکل وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

استفاده از بیم دتکتورهای مجهز به تکنولوژی جبران خطا

یکی از بهترین راهکارها برای افزایش کارایی بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار، انتخاب مدل‌هایی است که دارای تکنولوژی جبران خطا (Compensation Technology) هستند. این سیستم‌ها به ‌صورت هوشمند تغییرات تدریجی ناشی از گرد و غبار یا بخار را شناسایی کرده و آن‌ها را از دود واقعی آتش متمایز می‌سازند. به این ترتیب، احتمال بروز آلارم کاذب به شدت کاهش یافته و امنیت محیط به شکل پایدار تامین می‌شود. شایان ذکر است که استفاده از این فناوری در پروژه‌های صنعتی و کارگاه‌های تولیدی به ‌خصوص اهمیت دارد.

نصب بیم دتکتور در ارتفاع مناسب و دور از منابع آلودگی مستقیم

همانگونه که می‌دانید، محل نصب بیم دتکتور تاثیر زیادی بر عملکرد صحیح و استاندارد آن دارد. در محیط‌هایی که بخار یا گرد و غبار به ‌طور مستقیم از دستگاه‌ها یا فرآیندهای صنعتی منتشر می‌شود، نصب دتکتور در ارتفاع مناسب و خارج از مسیر مستقیم این ذرات می‌تواند دقت عملکرد دستگاه را افزایش دهد. به عنوان مثال، نصب دتکتور در بالاترین بخش سالن و دور از دستگاه‌های تولیدی، مانع از ورود مستقیم آلودگی به مسیر پرتو خواهد شد و طول عمر مفید دستگاه را نیز افزایش می‌دهد.

استفاده از محفظه‌ها و فیلترهای محافظ برای کاهش ورود ذرات

قرار دادن بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار، در محفظه‌های مخصوص یا استفاده از فیلترهای محافظتی می‌تواند مانع ورود مستقیم آلاینده‌ها به مسیر پرتو شود. این فیلترها بدون کاهش حساسیت دستگاه، اثر ذرات معلق را تا حد زیادی خنثی کرده و از ایجاد هشدارهای کاذب جلوگیری می‌کنند. چنین راهکاری به ‌ویژه در انبارهای مواد غذایی، کارگاه‌های تولیدی و محیط‌های پر از بخار مانند صنایع غذایی بسیار کارآمد است.

سرویس و نگهداری دوره‌ای برای تمیز کردن سطح لنزها

یکی از مهم‌ترین اقدامات برای بهبود عملکرد بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار، انجام سرویس و نگهداری منظم است. گرد و غبار و بخار به مرور زمان بر روی سطح لنز فرستنده و گیرنده می‌نشیند و باعث اختلال در انتقال پرتو می‌شود. تمیز کردن دوره‌ای لنزها با تجهیزات استاندارد، مانع از کاهش دقت سیستم می‌شود و عملکرد مطمئن‌تری را در زمان وقوع آتش ‌سوزی تضمین می‌کند. همچنین لازم است بگوییم که در بسیاری از استانداردهای ایمنی نیز تاکید شده است که این سرویس باید به‌ صورت ماهیانه یا فصلی انجام شود.

ترکیب بیم دتکتور با سایر انواع دتکتورها

در محیط‌هایی که گرد و غبار و بخار بسیار زیاد است، بهترین راهکار ترکیب بیم دتکتور با دتکتورهای دیگر مانند دتکتور حرارتی یا شعله‌ای است. این ترکیب باعث می‌شود که بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار تنها در صورت تایید چند منبع هشدار فعال شود و آلارم‌های کاذب به حداقل برسد. توجه داشته باشید که این رویکرد چند لایه نه‌تنها دقت تشخیص آتش را افزایش می‌دهد بلکه امنیت کلی مجموعه را نیز به شکل قابل توجهی ارتقا می‌دهد.

استفاده از بیم دتکتورهای انعکاسی

یکی از روش‌های بهبود عملکرد در بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار، استفاده از بیم دتکتورهای انعکاسی است که تنها یک واحد فرستنده/گیرنده دارند و پرتو را به سمت یک آینه بازتاب‌ دهنده ارسال می‌کنند. این طراحی باعث کاهش تعداد تجهیزات و در نتیجه کاهش سطح تماس با آلودگی می‌شود. علاوه بر این، در صورت بروز خطا، تنظیم مجدد آن‌ها ساده‌تر است و می‌توان حساسیت دستگاه را به‌ گونه‌ای تنظیم کرد که اثر بخار یا گرد و غبار محیطی کمتر باعث آلارم کاذب شود.

تنظیم دقیق حساسیت و زون ‌بندی سیستم اعلام حریق

راهکار دیگر بهبود عملکرد بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار، تنظیم حساسیت آن و تعریف زون‌های جداگانه در سیستم اعلام حریق است. در محیط‌های آلوده، اگر حساسیت دتکتور بیش از حد بالا باشد، حتی کوچک‌ترین تغییر ناشی از بخار یا گرد و غبار منجر به هشدار می‌شود. با تنظیم حساسیت در سطح بهینه و تقسیم بندی محیط به چند زون، می‌توان تشخیص دقیق‌تر داشت و فقط در بخش‌هایی که احتمال آتش‌ سوزی واقعی وجود دارد هشدار فعال شود. این روش به مدیریت بهتر سیستم کمک می‌کند و مانع از اختلال در فعالیت روزانه مجموعه می‌شود.

بیشتر بخوانید: آموزش نصب اعلام حریق – راهنمای (0 تا 100)

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی کارایی بیم دتکتور در محیط های پر گرد و غبار و بخار پرداختیم. دانستیم که بهبود عملکرد بیم دتکتور در محیط‌های پر گرد و غبار و بخار نیازمند ترکیبی از انتخاب تجهیزات مناسب، نصب اصولی و نگهداری منظم است. استفاده از دتکتورهای مجهز به تکنولوژی جبران خطا، نصب در ارتفاع و محل مناسب، بهره ‌گیری از فیلترها و محفظه‌های محافظ، سرویس دوره‌ای، ترکیب با سایر دتکتورها، انتخاب مدل‌های انعکاسی و تنظیم دقیق حساسیت، همگی عواملی هستند که می‌توانند دقت و اطمینان سیستم اعلام حریق را افزایش دهند. از همراهی شما عزیزان متشکریم.

برای استعلام دقیق قیمت دتکتور شعله و قیمت دتکتور گاز از شرکت اسپین الکتریک، معمولاً باید مستقیماً با واحد فروش شرکت تماس بگیرید.

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که در هنگام آتش‌سوزی، چه سیستمی می‌تواند جان شما و عزیزانتان را نجات دهد و خسارات ناشی از آتش را کاهش دهد؟ یکی از مهم‌ترین و پیشرفته‌ترین فناوری‌های ایمنی که به صورت خودکار و بی‌صدا در پس‌زمینه فعالیت می‌کند، سیستم‌های آب‌پاش آتش‌نشانی (Sprinkler) هستند. این سیستم‌ها با طراحی‌های هوشمند و مکانیزم‌های حساس به دما، نقش حیاتی در مهار آتش و جلوگیری از گسترش آن دارند. در این مقاله، به بررسی نحوه عملکرد این سیستم‌ها، انواع مختلف آن‌ها و اهمیت نصب صحیح آن‌ها خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید تا علاوه بر بررسی پاسخ آب‌ پاش آتش‌ نشانی چیست؟ با این قهرمانان خاموش ایمنی آشنا شوید و بدانید چگونه می‌توانند جان شما را در برابر آتش‌سوزی‌ها حفظ کنند.

آب‌ پاش آتش‌ نشانی چیست؟

آب‌پاش (Sprinkler) آتش‌نشانی عنصری جدایی‌ناپذیر از سامانه‌های مدرن حفاظت از حریق است که با طراحی هدفمند و مهندسی پیشرفته ساخته شده است. این دستگاه اطفای حریق خودکار از طریق شبکه‌ای از سرآب‌پاش‌(Sprinkler)هایی که به‌طور استراتژیک نصب شده‌اند عمل می‌کند. این سرآب‌پاش‌(Sprinkler)ها مجهز به مکانیزم‌های حساس به حرارت هستند، معمولاً لامپ‌های شیشه‌ای یا اتصالات گدازنده فلزی.

درک سازوکار سیستم:

سیستم‌های آب‌پاش (Sprinkler) آتش‌نشانی از شبکه‌ای از لوله‌ها تشکیل شده‌اند که با آب تحت فشار پر شده و به‌طور استراتژیک در سراسر یک ساختمان نصب می‌شوند. این شبکه به سرآب‌پاش‌(Sprinkler)هایی متصل است که در اتاق‌ها یا بخش‌های مختلف قرار گرفته‌اند.

بیشتر بخوانید: حفاظت از حریق در انبارها: ضرورتی انکارناپذیر در صنعت مدرن

سر آب‌ پاش یا اسپرینکلر

در قلب سیستم آب‌پاش ، سرآب‌پاش قرار دارد. این دستگاه‌ها معمولاً از یک حباب شیشه‌ای یا پیوند ذوب‌شونده، یک پخش‌کننده (دفلکتور)، و یک مکانیزم دریچه تشکیل شده‌اند.

مکانیسم‌های فعال‌سازی:

– حباب شیشه‌ای: رایج‌ترین مکانیسم فعال‌سازی.

– پیوند ذوب‌شونده: در برخی سرآب‌پاش‌(Sprinkler)ها استفاده می‌شود.

فرآیند فعال‌سازی:

اسپرینکلرهای آتش چگونه فعال می‌شوند؟

نحوه‌ی فعال شدن اسپرینکلرهای خودکار بستگی به نوع سیستم نصب‌شده دارد. دو مکانیزم رایج:

۱. حباب شیشه‌ای

۲. اتصال فیوزی

مزایای سیستم‌های آب‌پاش (Sprinkler) آتش‌نشانی

– واکنش سریع

– حداقل آسیب آبی

– ایمنی جانی

انواع سیستم‌های آب‌پاش (Sprinkler) آتش‌نشانی

• لوله تر (Wet Pipe System) :
• 

• متداول‌ترین نوع؛
• لوله‌ها همیشه پر از آب تحت فشار هستند؛
• واکنش سریع و مستقیم به آتش؛
• مناسب برای منازل، ادارات، فروشگاه‌ها.

 

• لوله خشک (Dry Pipe System)

• آب تنها در زمان آتش‌سوزی وارد می‌شود؛
• مناسب برای فضاهای سرد و بدون گرمایش.
• درون لوله‌ها هوا یا نیتروژن تحت فشار است؛

• سیلابی (Deluge System)

• نازل‌ها همیشه باز هستند؛
• سیستم با آلارم فعال شده و آب را به‌صورت ناگهانی وارد می‌کند؛
• مخصوص فضاهای پرخطر مانند انبارهای مواد شیمیایی.

بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با دتکتورهای تشخیص آتش مبتنی بر انرژی تابشی طبق استاندارد NFPA 72

• پیش‌فعال (Pre-Action System)

• ترکیبی از Dry و Wet؛
• قبل از ورود آب نیاز به دو مرحله تأیید دارد (تشخیص آتش و فعال‌سازی سیستم)؛
• مناسب برای فضاهای حساس به آب مثل اتاق سرور.

طبقه‌بندی اسپرینکلرها بر اساس نوع نصب:

• اسپرینکلر پایین‌زن (Pendent Sprinkler)

• نصب: از سقف به صورت آویزان نصب می‌شود و معمولاً از سقف بیرون می‌زند.
  عملکرد: هنگام فعال شدن، آب را به سمت پایین پاشش می‌کند و به‌صورت یک الگوی دایره‌ای یا مخروطی به اطراف پخش می‌شود.
  کاربرد: این نوع رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع اسپرینکلر است و در بیشتر ساختمان‌های اداری، مسکونی، تجاری و فروشگاه‌ها استفاده می‌شود.
  مزیت: پاشش مستقیم و پوشش گسترده کف فضا.

۲. اسپرینکلر بالا‌زن (Upright Sprinkler)

نصب: به صورت ایستاده روی لوله‌هایی که روی سقف یا در ارتفاع بالا قرار دارند نصب می‌شود.
عملکرد: آب را به سمت بالا پاشش می‌کند، و با برخورد به صفحه منحرف‌کننده (دفلکتور)، قطرات به‌صورت پخش‌شده به پایین بازمی‌گردند.
کاربرد: در انبارها، کارخانه‌ها، پارکینگ‌ها و مکان‌هایی که موانع زیادی دارند یا سقف کاذب وجود ندارد.
مزیت: چون به سمت بالا پاشش می‌کند، مناسب فضاهایی است که وسایل یا تأسیسات در مسیر مستقیم پاشش قرار دارند.

۳. اسپرینکلر دیواری افقی (Horizontal Sidewall Sprinkler)

نصب: روی دیوار، به‌صورت افقی و نزدیک به سقف نصب می‌شود.
عملکرد: آب را به‌صورت نیم‌دایره‌ای به اطراف و پایین پخش می‌کند.
کاربرد: در راهروها، اتاق‌های باریک، سرویس‌ها، یا مکان‌هایی که نصب اسپرینکلر از سقف امکان‌پذیر نیست.
مزیت: نیاز به لوله‌کشی سقفی ندارد و برای فضاهای باریک یا با سقف خاص بسیار مناسب است.

 ۴. اسپرینکلر دیواری عمودی یا بالا‌زن (Vertical Sidewall Sprinkler)

نصب: روی دیوار نصب می‌شود، ولی برخلاف نوع افقی، جهت پاشش به سمت بالا یا زاویه‌دار است.
عملکرد: پاشش آب به سمت سقف یا بالا و سپس پخش در محیط از طریق بازتاب.
کاربرد: کمتر متداول است، اما در برخی طراحی‌های خاص معماری یا محدودیت‌های فنی به کار می‌رود.

5. اسپرینکلر توکار (Concealed Sprinkler)

• نصب: به‌طور کامل در داخل سقف کاذب پنهان می‌شود. فقط یک صفحه نازک دکوراتیو (معمولاً گرد یا مربع) در نمای بیرونی دیده می‌شود.
  عملکرد: هنگام افزایش دما، صفحه دکوراتیو جدا شده و اسپرینکلر فعال می‌شود.
  کاربرد: در فضاهایی با طراحی ظاهری خاص و نیاز به حفظ زیبایی مانند هتل‌ها، رستوران‌ها، اتاق‌های کنفرانس، یا لابی‌ها.
  مزیت: ترکیب زیبایی بصری با عملکرد ایمنی.

. 6اسپرینکلر نیمه‌توکار (Semi-Recessed / Flush Sprinkler)

نصب: بخشی از بدنه اسپرینکلر داخل سقف قرار می‌گیرد، اما خود اسپرینکلر قابل مشاهده است (بر خلاف نوع کاملاً توکار).
عملکرد: همانند پایین‌زن عمل می‌کند، ولی ظاهر جمع‌وجورتر و منظم‌تری دارد.
کاربرد: در فضاهایی که هم عملکرد و هم زیبایی اهمیت دارد، مانند دفاتر مدرن، مراکز خرید و مراکز درمانی.
مزیت: نصب آسان‌تر نسبت به توکار، همراه با حفظ نسبی زیبایی.

اسپرینکلر‌های اطفای حریق، شناخت ۵ جزء حیاتی و عملکرد پویای آن‌ها

آب‌پاش‌های آتش‌نشانی قهرمانان بی‌صدای سامانه‌های حفاظت از حریق هستند. آن‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در مراحل اولیه آتش‌سوزی، آن را تشخیص داده و خاموش کنند و از بروز خسارات فاجعه‌بار جلوگیری کرده و جان انسان‌ها را نجات دهند. در این مقاله به بررسی آب‌پاش‌های آتش‌نشانی و نحوه عملکرد آن‌ها در یک سامانه اطفای حریق می‌پردازیم.

سامانه آب‌پاش آتش‌نشانی:

سامانه آب‌پاش شامل شبکه‌ای از سرآب‌پاش‌ها، لوله‌کشی‌ها، شیرهای کنترلی و سامانه‌های هشدار است که همگی با هم، یک سامانه جامع اطفای حریق را تشکیل می‌دهند. در ادامه اجزای آن را بررسی می‌کنیم:

سرآب‌پاش‌ها

سرآب‌پاش‌ها بخش قابل‌مشاهده سامانه هستند. انواع مختلفی دارند مانند آویخته، ایستاده، دیواری و مخفی. هر نوع برای محیط‌ها و نیازهای خاص طراحی شده است. این سرآب‌پاش‌ها مجهز به عنصر حساس به حرارت (لامپ شیشه‌ای یا اتصال گدازنده) هستند که با رسیدن به دمای مشخصی فعال شده و آب یا ماده خاموش‌کننده را مستقیماً روی آتش تخلیه می‌کنند.

لوله‌کشی

شبکه لوله‌کشی نقش سیستم گردش خون سامانه را دارد. وظیفه‌اش انتقال آب یا ماده خاموش‌کننده از منبع به سرآب‌پاش‌هاست. این لوله‌ها معمولاً از فولاد یا CPVC ساخته می‌شوند تا فشار و جریان موردنیاز برای مهار آتش را تحمل کنند.

شیر کنترل:

شیر کنترل مغز سامانه است. نقطه اصلی قطع و وصل جریان آب بوده و امکان فعال‌سازی یا غیرفعال‌سازی دستی را فراهم می‌کند. در برخی سیستم‌های پیشرفته، این شیرها به‌صورت خودکار یا از راه دور از طریق سامانه تشخیص حریق فعال می‌شوند.

سامانه هشدار

هنگامی که یک سرآب‌پاش فعال می‌شود، سامانه هشدار به صدا درمی‌آید تا ساکنان و نیروهای امدادی را آگاه کند. آژیرها و هشدارهای نوری نقش مهمی در تخلیه به‌موقع ساختمان و واکنش سریع دارند. این سامانه می‌تواند با دتکتورهای دود و آژیرهای آتش‌نشانی نیز یکپارچه باشد.

منبع آب

منبع آب مطمئن برای عملکرد مؤثر سامانه ضروری است. این منبع می‌تواند مستقیماً به شبکه آب شهری، مخزن اختصاصی یا ترکیبی از هر دو متصل باشد. وجود حجم و فشار کافی آب برای مهار مؤثر آتش بسیار حیاتی است.

دمای عملکرد سر اسپرینکلر

حباب شیشه‌ای یا اتصال گدازشی (Fusible Link) در یک سامانه خودکار اسپرینکلر طوری کالیبره شده است که در دمای مشخصی فعال شود. انتخاب و نصب سر اسپرینکلر با توجه به کاربری محل، موقعیت نصب، و دمای محیطی معمول انجام می‌شود.

استاندارد استرالیایی AS 2118.1 بیان می‌کند که رده دمایی انتخاب‌شده باید حداقل ۳۰ درجه سانتی‌گراد بالاتر از بالاترین دمای پیش‌بینی‌شده محیط باشد، مگر در شرایط خاص زیر:

• در فضاهای زیر شیشه، پلاستیک‌های نیمه‌شفاف، سقف‌های فلزی بدون عایق، فضاهای بسته و بدون تهویه، ویترین‌های نمای خارجی و سایر مکان‌هایی که به‌طور مستقیم در معرض نور خورشید هستند، ممکن است لازم باشد از اسپرینکلرهایی با رده دمایی بین ۷۹°C تا ۱۰۰°C استفاده شود.

 

• در سامانه‌های خطر بالا (High Hazard) که از انبارهای مرتفع محافظت می‌کنند، باید از اسپرینکلرهایی با رده دمایی ۱۴۱°C در سقف استفاده شود، مگر آنکه داده‌برگ‌ها یا استانداردهای دیگر دمای متفاوتی را توصیه کنند.
• در جاهایی مانند کوره‌های خشک‌کن یا هود ماشین‌آلات تولید کاغذ، اسپرینکلرهایی با دمای بالا باید در سقف مستقیماً بالای آن فضا و تا فاصله ۳ متری اطراف آن نصب شوند، مشروط بر آنکه حداکثر دما ۱۴۱°C نباشد.

اسپرینکلرهای آتش چه مدت روشن می‌مانند؟

اسپرینکلر تا زمانی که آتش خاموش شود یا منبع آب به‌صورت دستی قطع یا تمام شود، فعال باقی می‌ماند. این زمان بسته به نوع کاربری متفاوت است: برای فضاهای با خطر پایین حدود ۳۰ دقیقه، خطر متوسط ۶۰ دقیقه و خطر بالا ۹۰ دقیقه. پس از فعال شدن، آب با مقدار مناسب آتش را کنترل یا خاموش می‌کند. آمارهای آمریکا نشان می‌دهد که ۹۴٪ آتش‌سوزی‌ها در ساختمان‌های مجهز به اسپرینکلر با فعال شدن حداکثر چهار نازل مهار می‌شوند. سیستم فعال تنها توسط آتش‌نشانی پس از کنترل کامل آتش خاموش می‌شود.

حساسیت اسپرینکلرهای آتش چقدر است؟

حساسیت نازل‌های اسپرینکلر بستگی به محل نصب آن‌ها دارد. در محیط‌های مسکونی یا اداری، نازل‌ها معمولاً در دمای حدود ۶۸ درجه سانتی‌گراد فعال می‌شوند. در محیط‌هایی با دمای بالاتر (مانند محیط‌های صنعتی)، از نازل‌هایی با نقطه عملکرد بالاتر (بین ۷۹ تا ۱۴۱ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر) استفاده می‌شود.

درجه‌بندی دمایی مشخص به جلوگیری از فعال‌سازی اشتباه به علت منابع گرمایی غیرمرتبط با آتش کمک می‌کند، مانند پخت‌وپز در خانه یا لوله‌های بخار در محیط‌های تجاری.

آیا اسپرینکلرهای آتش دود را تشخیص می‌دهند؟
خیر، سیستم‌های اسپرینکلر آتش دود را تشخیص نمی‌دهند. این سیستم‌ها فقط به گرمای ناشی از آتش پاسخ می‌دهند، اما می‌توان از آن‌ها به عنوان یک سیستم تشخیص حرارت استفاده کرد.

معمولاً سیستم اسپرینکلر همراه با سیستم‌های تشخیص دود به کار می‌رود تا ایمنی بیشتری فراهم شود. در صورت آتش‌سوزی، هشداردهنده‌ها با ایجاد آژیر، ساکنان را برای تخلیه مطلع می‌کنند، در حالی که اسپرینکلر آتش را مهار می‌کند.

آیا ممکن است اسپرینکلر به‌طور تصادفی فعال شود؟

سیستم‌های اسپرینکلر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فعال شدن تصادفی آن‌ها بسیار نادر است، اما غیرممکن نیست.

دلایل احتمالی فعال‌سازی تصادفی عبارت‌اند از:

• آسیب فیزیکی یا مکانیکی به نازل
• قرار گرفتن در معرض دماهای غیرمرتبط با آتش
• خرابکاری
• نقص ساخت
• خوردگی شیمیایی
• سرویس یا نگهداری نادرست

به همین دلیل، بررسی سالانه‌ی سیستم توسط یک کارشناس معتبر و واجد شرایط ضروری است. همچنین نازل‌های اسپرینکلر باید پس از ۲۵ سال از نصب تست شوند تا عملکرد صحیح آن‌ها در صورت نیاز تضمین شود.

انجمن حفاظت در برابر آتش (FPA) پیشرو در آزمایش نازل‌های اسپرینکلر است و هزاران آزمایش را در آزمایشگاه تخصصی خود انجام داده است. این انجمن همچنین بازرسی لوله‌کشی اسپرینکلر را مطابق استانداردهای LPC/BS EN 12845 انجام می‌دهد.

نتیجه گیری

در نهایت، سیستم‌های آب‌پاش آتش‌نشانی با عملکرد خودکار و سریع خود، می‌توانند در زمان‌هایی که آتش در حال گسترش است، به موقع وارد عمل شوند و از بروز فاجعه جلوگیری کنند. انتخاب و نصب درست این سیستم‌ها می‌تواند تفاوت میان یک حادثه کوچک و یک فاجعه بزرگ را رقم بزند. حالا که با اجزای مختلف و مزایای این سیستم‌ها آشنا شدید، پیشنهاد می‌کنیم برای افزایش ایمنی ساختمان خود، از خدمات حرفه‌ای اسپین الکتریک بهره‌مند شوید. برای مشاوره و دریافت اطلاعات بیشتر، همین حالا به سایت اسپین الکتریک مراجعه کنید و سیستم اطفای حریق مطمئنی برای خود و عزیزانتان انتخاب کنید.

اگر به دنبال خرید بیم دتکتور هستید، همین حالا به فروشگاه اینترنتی اسپین الکتریک مراجعه کنید. ما مجموعه‌ای از بهترین برندهای بیم دتکتور را با مناسب ترین قیمت بیم دتکتور و گارانتی اصالت کالا ارائه می‌دهیم. برای مشاهده مشخصات فنی، مقایسه مدل‌ها و ثبت سفارش آنلاین، همین حالا وارد سایت شوید و با چند کلیک ساده، خریدی مطمئن را تجربه کنید!

سوالات متداول

آیا اسپرینکلرهای آتش دود را تشخیص می‌دهند؟

خیر، فقط به گرما واکنش نشان می‌دهند، اما می‌توانند با سیستم‌های تشخیص دود یکپارچه شوند.

آیا ممکن است اسپرینکلر به‌طور تصادفی فعال شود؟

بله، اما بسیار نادر است (به دلیل آسیب فیزیکی، دمای غیرعادی، یا نقص فنی).