آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟ به طور کلی، آلارم کاذب زمانی به صدا در میآید که سیستم به اشتباه احتمال وقوع آتش سوزی را داده باشد. سیستمهای اعلام حریق به منظور شناسایی زود هنگام نشانههای آتشسوزی و نجات جان انسانها طراحی شدهاند، اما زمانی که این سامانهها به اشتباه و بدون وجود خطر واقعی فعال میشوند، چالش جدیدی به نام هشدار کاذب ایجاد میکنند. لذا درک دقیق اینکه آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست، اولین قدم برای بهینه سازی ایمنی محیط است. با ما همراه باشید تا به طور کامل به بررسی این موضوع بپردازیم و راهکارهایی را برای کاهش آن به شما معرفی کنیم.
آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟
در پاسخ به این سوال که آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست، میتوان گفت این اتفاق به معنای فعال شدن غیر ضروری آژیرها و تجهیزات هشدار دهنده در شرایطی است که هیچ گونه حریق واقعی یا تهدید جدی برای جان و مال ساکنان وجود ندارد. در واقع، زمانی که سنسورهای دتکتور تحت تاثیر عوامل محیطی مشابه آتش سوزی مانند بخار آب غلیظ، گرد و غبار شدید و غیره قرار میگیرند، سیگنالی اشتباه به پنل مرکزی ارسال میکنند که منجر به اعلام وضعیت اضطراری میشود. زیرا تکرار این خطا نه تنها باعث ایجاد استرس و اختلال در فعالیتهای روزمره میشود، بلکه با ایجاد پدیدهای به نام عادی انگاری خطر، موجب میشود افراد در هنگام وقوع آتش سوزی واقعی، هشدارها را جدی نگرفته و واکنش سریعی نشان ندهند.
بیشتر بخوانید: سیستم اطفاء حریق آسانسور چیست
دلیل آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟
اما بروز این اتفاق، میتواند تحت تاثیر عوامل متعددی رقم بخورد. البته که با بهره گیری از یک سیستم اعلام حریق حرفهای میتوان بروز این آلارمهای کاذب را کاهش داد، اما به هر حال اطلاع از دلایل بروز آن میتواند به شما کمک زیادی کند. در این قسمت از مقاله قصد داریم بررسی کنیم که مهمترین دلایل آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست:
انباشت گرد و غبار و آلودگیهای محیطی
یکی از پاسخهای رایج به این سوال که دلیل آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست، تجمع ذرات معلق و غبار در محفظه دتکتورها است. به طور کلی، سنسورهای اپتیکال با ارسال یک پرتو مادون قرمز عمل میکنند. لذا هنگامی که گرد و غبار روی لنز یا داخل محفظه نشست میکند، باعث شکست نور شده و سنسور این پدیده را به اشتباه به عنوان ذرات دود ناشی از حریق شناسایی میکند. برای جلوگیری از این نوع آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق، تمیز کاری دورهای تجهیزات با اسپریهای مخصوص یا هوای فشرده الزامی است، به ویژه در ساختمانهایی که عملیات باز سازی یا ساخت و ساز در آنها جریان دارد.
نفوذ حشرات کوچک به داخل محفظه سنسور
در ابتدا این دلیل شاید برای شما هم عجیب به نظر برسد، اما ورود حشرات ریز به داخل دتکتور یکی از عوامل تکنیکی ایجاد خطا است. دتکتورهای دود دارای محفظههایی هستند که برای ورود دود طراحی شدهاند، اما گاهی حشرات کوچک با ورود به این فضا و قرار گرفتن در مسیر پرتو سنسور، باعث قطع شدن جریان نور و فعال شدن آژیر میشوند. به همین منظور، در پاسخ به این که آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست، از این مورد به عنوان یک نقص فیزیکی یاد میشود که معمولا با استفاده از دتکتورهای دارای توری محافظ ریز یا سم پاشی اصولی محیط قابل پیشگیری میباشد.
وجود رطوبت بالا و بخار آب غلیظ
حال ممکن است بپرسید که ارتباط بخار با آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟ دتکتورهای دود لزوما تفاوت بین ذرات معلق دود و قطرات بسیار ریز آب یا همان بخار را تشخیص نمیدهند. در همین راستا، نصب دتکتور در مجاورت حمام، سونا یا آشپزخانههای صنعتی باعث میشود که بخار آب به عنوان دود غلیظ قلمداد شده و سیستم را فعال کند. لذا توصیه میشود در فضاهای مرطوب به جای دتکتور دود، از دتکتورهای حرارتی استفاده شود که نسبت به تغییرات دما حساس هستند نه ذرات معلق.
عدم سرویس و نگهداری دورهای و فرسودگی قطعات
همانگونه که میدانید، سیستمهای اعلام حریق دارای طول عمر مشخصی هستند و با گذشت زمان، حساسیت سنسورها یا پایداری مدارهای الکترونیکی آنها کاهش مییابد. فرسودگی خازنها یا کثیف شدن بیش از حد سنسورهای داخلی که با تمیز کاری سطحی رفع نمیشود، منجر به ارسال سیگنالهای ناپایدار به پنل مرکزی میگردد. پس سعی کنید تا با سرویس کردن و همچنین به روز نگه داشتن سیستم خود، از بروز این آلارمها نیز جلوگیری به عمل آورید.
تداخلات الکترو مغناطیسی و نوسانات ولتاژ
اما در محیطهای صنعتی یا ساختمانهایی با سیم کشی پیچیده، نویزهای الکتریکی میتوانند عامل اصلی باشند. به طور کلی، عبور کابلهای اعلام حریق از کنار کابلهای فشار قوی یا وجود دستگاههای با مصرف برق بالا، باعث ایجاد تداخل مغناطیسی شده که پنل آن را به عنوان سیگنال حریق تفسیر میکند. لازم به ذکر است که استفاده از کابلهای شیلد دار و استاندارد، اصلیترین راهکار برای حذف این مدل از آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق به شمار میرود.
بیشتر بخوانید: باتری اعلام حریق چیست
راهکارهای کاهش آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟
برای بهینه سازی عملکرد سیستم و جلوگیری از مزاحمتهای مکرر، شناخت راهکارهای مقابله با این اتفاق، به اندازه دانستن اینکه آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست اهمیت دارد. در ادامه به بررسی 6 راهکار طلایی برای کاهش آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید:
انتخاب صحیح و نصب اصولی دتکتورها
نخستین قدم برای پیشگیری از آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق، توجه به مکان نصب تجهیزات است. دتکتورهای دود نباید در مسیر مستقیم جریان هوا، نزدیک دریچههای کولر، یا در مجاورت بلافاصله آشپزخانه و حمام نصب شوند. جریان باد میتواند گرد و غبار را به سمت سنسور هدایت کند و بخار آب نیز به اشتباه دود تلقی شود. با تحلیل دقیق نقشه ساختمان و استفاده از استانداردهایی نظیر NFPA 72، میتوان نقاط حساس را شناسایی کرد و با نصب درست، احتمال بروز آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق را به حداقل رساند.
بهره گیری از دتکتورهای مولتی سنسور
یکی از پیشرفتهترین پاسخها در زمینه این که بهترین راهکار کاهش آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست، استفاده از دتکتورهای ترکیبی میباشد. این تجهیزات به طور همزمان دارای سنسور نوری برای تشخیص دود و سنسور حرارتی هستند. سیستم تنها زمانی وضعیت حریق را اعلام میکند که هر دو فاکتور دود و افزایش دما را همزمان تایید کنند. این هوشمندی باعث میشود عواملی مثل دود سیگار یا بخار آب به تنهایی نتوانند باعث ایجاد آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق شوند و دقت سیستم به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کند.
اجرای برنامه منظم سرویس و نگهداری
بسیاری از کاربران پس از مدتی فراموش میکنند که اهمیت نگهداری تجهیزات در کنترل و کاهش آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست. گرد و غبار محیطی به مرور زمان درون محفظه دتکتور رسوب میکند و حساسیت آن را به شدت بالا میبرد. تمیز کردن سنسورها با مکندههای مخصوص یا هوای فشرده و چک کردن ولتاژهای خروجی پنل مرکزی در بازههای زمانی سه ماهه یا شش ماهه، از فعال شدن بی دلیل آژیرها جلوگیری میکند. همچنین فراموش نکنید که نگهداری اصولی از این تجهیزات، عمر مفید قطعات را افزایش داده و پایداری سیستم در برابر آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق را تضمین مینماید.
استفاده از قابلیت تایید هشدار
در تنظیمات پنلهای اعلام حریق آدرس پذیر، قابلیتی به نام تایید هشدار وجود دارد که پاسخی مناسب به این که راهکار کاهش آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست، محسوب میشود. با فعال سازی این ویژگی، اگر دتکتوری سیگنال حریق ارسال کند، پنل بلافاصله آژیرها را فعال نمیکند. بلکه برای چند ثانیه منتظر میماند تا سیگنال را دوباره بررسی کند. اگر سیگنال تداوم داشته باشد، حریق واقعی اعلام میشود. این وقفه کوتاه زمانی، بسیاری از تحریکهای لحظهای و گذرا را فیلتر کرده و مانع از تخلیه غیر ضروری ساختمان بر اثر آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق میشود.
تعویض دتکتورهای فرسوده و تاریخ گذشته
همانطور که میدانید، هر قطعه الکترونیکی عمر مفیدی دارد و میبایست به استهلاک سنسورها توجهی کافی داشته باشید. به طور استاندارد، دتکتورهای دود معمولا پس از ۸ تا ۱۰ سال کارکرد، کارایی دقیق خود را از دست میدهند و به دلیل آلودگیهای داخلی یا ضعیف شدن دیودهای نوری، دچار خطای مکرر میشوند. لذا جایگزینی تجهیزات قدیمی با مدلهای جدید که دارای الگوریتمهای پیشرفته تشخیص ذرات هستند، یکی از قطعیترین روشها برای حذف آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق در ساختمانهای با قدمت بالا به شمار میآید.
آموزش ساکنین و مدیریت عوامل انسانی
اما در کنار همه مواردی که گفتیم، اطلاعات کافی ساکنین محیط از مکانیزم عملکرد سیستم اعلام حریق، میتواند بخش بزرگی از دلایل بروز آلارم کاذب را از بین ببرد. سیگار کشیدن در محیطهای مجهز به دتکتور دود، انجام فعالیتهای عمرانی بدون پوشاندن دتکتورها، یا استفاده از اسپریهای خوش بو کننده دقیقا زیر سنسور، از عوامل اصلی خطا هستند. در نتیجه با آموزش درست به ساکنین و نصب تابلوهای راهنما، میتوان فرهنگ ایمنی را ارتقا داد و از مداخلات انسانی که منجر به آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق میشوند، جدا جلوگیری کرد.
پیامدهای منفی آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟
درک این موضوع که عواقب آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست، به شما کمک میکند تا متوجه شوید چرا صرف هزینه و زمان برای پیشگیری از این خطاها تا این حد حیاتی است. توجه داشته باشید این اتفاق صرفا یک آلودگی صوتی ساده نیست، بلکه میتواند امنیت کل ساختمان و اعتبار سیستمهای حفاظتی را به طور جدی زیر سوال ببرد. از جمله این پیامدها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- ایجاد پدیده عادی انگاری خطر یا همان بی تفاوتی ساکنین نسبت به آژیر واقعی
- تحمیل هزینههای سنگین ناشی از توقف عملیات و تخلیه غیر ضروری ساختمان
- ایجاد استرس، وحشت و آسیبهای روانی برای افراد حاضر در محیط
- فرسودگی زود هنگام تجهیزات و کاهش عمر مفید باتریها و آژیرها
- اشغال خطوط امدادی و اعزام بیهوده نیروهای آتش نشانی به محل
تاثیر تجهیزات حرفهای در کاهش آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟
استفاده صحیح از یک زیر ساخت تخصصی و استاندارد، پاسخی مناسب به این است که تاثیر تجهیزات حرفهای و استاندارد در کاهش آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست. به طور کلی، سیستمهای حرفهای و آدرس پذیر با بهره گیری از پروتکلهای ارتباطی پیشرفته و الگوریتمهای پردازش سیگنال، قادر هستند تفاوت میان ذرات دود ناشی از آتش سوزی و محرکهای محیطی مانند گرد و غبار یا بخار را با دقت بالایی تشخیص دهند. یک سیستم اعلام حریق حرفهای با استفاده از سنسورهای با کیفیت و پنلهای هوشمند، امکان تنظیم سطح حساسیت دتکتورها را بر اساس کاربری هر فضا فراهم میکند و با ارائه گزارشهای دقیق از وضعیت هر قطعه، از ارسال هشدارهای بی مورد ناشی از نقص فنی جلوگیری مینماید.
کلام پایانی
همانگونه که دیدید در این مقاله به طور کامل به بررسی این موضوع پرداختیم که آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست و راهکارهایی را برای کاهش این اتفاق ارائه دادیم. دانستیم که به توجهی هشدارهای کاذب میتواند عواقب غیر قابل جبرانی را در برابر حریق واقعی را به دنبال داشته باشد. به همین منظور، انتخاب تجهیزات هوشمند و حرفهای، در کنار اجرای برنامههای سرویس دورهای و آموزش ساکنین، تنها راه تضمین عملکرد صحیح سیستم و کاهش حداکثری آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق است. ضمن سپاس از همراهی شما عزیزان با ما تا پایان این مقاله، امیدواریم مطالب ارائه شده برای شما مفید بوده باشد.
ما در مجموعه اسپین الکتریک آمادهایم تا انواع سیستم اعلام حریق را به همراه کلیه خدمات مرتبط با آن، به شما عزیزان ارائه دهیم. در همین راستا، شما میتوانید جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان پیش از خرید، از طریق پلهای ارتباطی با ما تماس حال فرمایید.
سوالات متداول
اصلیترین دلیل تکرار آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟
تجمع گرد و غبار در سنسورها یا نصب دتکتور در مکان اشتباه مانند نزدیکی آشپزخانه یا حمام، از جمله مهمترین دلایل تکرار آلارم کاذب است. آلودگیهای محیطی و بخار آب میتوانند به راحتی توسط دتکتورهای نوری به عنوان دود شناسایی شوند. لذا برای رفع این مشکل، سرویس دورهای و جابجایی دتکتورها به نقاط استاندارد ضروری است.
آیا دود سیگار باعث ایجاد آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق میشود؟
بله. دتکتورهای دود اپتیکال غلظت ذرات معلق در هوا را میسنجند و دود سیگار در فاصله نزدیک میتواند باعث تحریک آنها شود. برای جلوگیری از این نوع آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق، باید از کشیدن سیگار به صورت مستقیم زیر دتکتورها خودداری کرد یا در اتاقهای مخصوص سیگار از دتکتورهای حرارتی استفاده نمود.
بهترین راهکار برای قطع کردن آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق چیست؟
در گام اول باید از عدم وجود خطر اطمینان حاصل کرد و سپس از طریق دکمه Silence یا Reset روی پنل مرکزی، صدای آژیر را قطع نمود. با این حال، راهکار نهایی برای حذف آلارم کاذب در سیستم اعلام حریق، شناسایی دتکتور معیوب از روی کد آدرس پذیر آن و تمیز کاری یا تعویض قطعه توسط متخصصین ایمنی است.
