- فصل ۵ – سیستمهای غرقهسازی کلی
۵.۱ اطلاعات عمومی (همچنین به پیوست D مراجعه شود)
۵.۱.۱ توصیف: یک سیستم غرقهسازی کلی باید شامل منبع ثابت دیاکسید کربن باشد که به صورت دائم به لولهکشی ثابت متصل شده و دارای نازلهای ثابت برای تخلیه دیاکسید کربن به داخل فضای بسته یا اتاق سرور پیرامون خطر باشد.
۵.۱.۲ کاربردها: سیستم غرقهسازی کلی باید در مواردی استفاده شود که یک محفظه دائمی اطراف خطر وجود دارد و امکان ایجاد و حفظ غلظت لازم دیاکسید کربن برای مدت زمان مورد نیاز را فراهم میکند.
۵.۱.۳ الزامات کلی: سیستمهای غرقهسازی کلی باید طبق الزامات مربوطه در فصل ۴ و همچنین الزامات اضافی ذکرشده در این فصل طراحی، نصب، آزمون و نگهداری شوند.
۵.۱.۴ الزامات ایمنی: به بندهای ۴.۳ و ۴.۵.۶ مراجعه شود.
۵.۲ مشخصات خطر
۵.۲.۱ محفظه
۵.۲.۱.۱ برای آتشهای سطحی یا شعلهای، مانند آتشهایی که در مایعات قابل اشتعال رخ میدهند، هرگونه بازشدگی غیرقابلبسته شدن باید طبق بند ۵.۳.۵.۱ با مقدار بیشتری دیاکسید کربن جبران شود.
۵.۲.۱.۲ اگر مقدار دیاکسید کربن موردنیاز برای جبران بازشدگیها از مقدار پایه موردنیاز برای غرقهسازی بدون نشت بیشتر باشد، طراحی سیستم بهصورت کاربرد موضعی طبق فصل ۶ مجاز است.
۵.۲.۱.۳ برای آتشهای عمیقریشه مانند آنچه در جامدات رخ میدهد، بازشدگیهای غیرقابلبسته شدن باید به آنهایی محدود شوند که در سقف یا مجاور سقف قرار دارند، در صورتی که اندازه این بازشدگیها از الزامات تهویه فشار تعیینشده در بند ۵.۶.۲ بیشتر باشد.
۵.۲.۱.۴ برای جلوگیری از گسترش آتش از طریق بازشدگیها به خطرات مجاور یا مناطق کاری که ممکن است منابع دوباره اشتعال باشند، این بازشدگیها باید دارای بستهشوندههای خودکار یا نازلهای کاربرد موضعی باشند.
۵.۲.۱.۴.۱ گاز موردنیاز برای چنین حفاظتهایی باید علاوه بر مقدار معمول برای غرقهسازی کلی فراهم شود. (به بند ۶.۴.۳.۶مراجعه شود)
۵.۲.۱.۴.۲ اگر هیچکدام از روشهای ذکرشده در بندهای ۵.۲.۱.۴و ۵.۲.۱.۴.۱ عملی نباشد، حفاظت باید به خطرات یا مناطق کاری مجاور نیز گسترش یابد.
۵.۲.۱.۵ در مورد مخازن فرآیندی و ذخیرهسازی که تهویه ایمن بخارات و گازهای قابل اشتعال امکانپذیر نیست، استفاده از سیستمهای کاربرد موضعی بیرونی طبق بند ۶.۴.۳.۶ الزامی است.
۵.۲.۲ نشت و تهویه
از آنجا که کارایی سیستمهای دیاکسید کربن به حفظ غلظت خاموشکننده گاز بستگی دارد، نشت گاز از فضای موردنظر باید به حداقل رسیده و با افزودن گاز اضافی جبران شود.
۵.۲.۲.۱ در صورت امکان، بازشدگیهایی مانند درها، پنجرهها و … باید طوری طراحی شوند که پیش از تخلیه دیاکسید کربن یا همزمان با آن بهطور خودکار بسته شوند یا الزامات بندهای ۵.۳.۵.۱ و ۵.۴.۴.۱ رعایت شوند. (برای ایمنی افراد، به بند ۴.۳مراجعه شود)
۵.۲.۲.۲ در مواردی که سیستم تهویه با هوای فشرده درگیر باشد، این سیستمها ترجیحاً باید پیش از تخلیه دیاکسید کربن یا همزمان با آن خاموش یا بسته شوند، یا گاز جبرانی اضافی فراهم گردد. (به بند ۵.۳.۵.۲ مراجعه شود)
۵.۲.۳ انواع آتش
آتشهایی که با روش غرقهسازی کلی قابل خاموشسازی هستند، به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
۱. آتشهای سطحی شامل مایعات، گازها و جامدات قابل اشتعال
۲. آتشهای عمیقریشه شامل جامداتی که قابلیت دودزایی و شعلهور شدن دارند
۵.۲.۳.۱ آتشهای سطحی
برای آتشهای سطحی، دیاکسید کربن باید بهسرعت در محفظه تزریق شود تا نشت جبران شده و غلظت خاموشکننده برای مواد خاص ایجاد گردد.
۵.۲.۳.۲ آتشهای عمیقریشه
برای آتشهای عمیقریشه، غلظت طراحیشده باید برای مدت زمانی حفظ شود تا دودزایی خاموش و مواد تا نقطهای خنک شوند که پس از از بین رفتن جو بیاثر، مجدداً مشتعل نشوند.
۵.۳ نیازمندیهای دیاکسید کربن برای آتشهای سطحی
۵.۳.۱ کلیات
۵.۳.۱.۱ مقدار دیاکسید کربن برای آتشهای سطحی باید بر اساس شرایط متوسط و با فرض خاموش شدن نسبتاً سریع در نظر گرفته شود.
۵.۳.۱.۲ اگرچه یک حاشیه ایمن برای نشت معمولی در عوامل حجمی پایه لحاظ شده است، اما باید اصلاحاتی بر اساس نوع ماده درگیر و سایر شرایط خاص صورت گیرد.
۵.۳.۲ مواد قابل اشتعال
۵.۳.۲.۱ باید مقدار غلظت طراحیشده دیاکسید کربن متناسب با نوع ماده قابل اشتعال موجود در خطر تعیین گردد.
۵.۳.۲.۱.۱ این غلظت باید با افزودن ضریب ۲۰ درصد به حداقل غلظت مؤثر محاسبه شود.
۵.۳.۲.۱.۲ در هیچ حالتی نباید از غلظتی کمتر از ۳۴ درصد استفاده شود.
۵.۳.۲.۲ جدول ۵.۳.۲.۲ باید برای تعیین حداقل غلظتهای دیاکسید کربن برای مایعات و گازهای مندرج در جدول استفاده شود.
۵.۳.۲.۳ برای موادی که در جدول ۵.۳.۲.۲ ذکر نشدهاند، غلظت تئوریک حداقل دیاکسید کربن باید از منبعی معتبر بهدست آید یا با آزمون مشخص گردد.
۵.۳.۲.۴ در صورت وجود اطلاعاتی از مقادیر اکسیژن باقیمانده مجاز، غلظت تئوریک دیاکسید کربن باید با استفاده از فرمول زیر محاسبه شود:
۵.۳.۳ ضریب حجم
ضریب حجمی که برای تعیین مقدار پایه دیاکسید کربن جهت حفاظت از یک محفظه حاوی مادهای با نیاز به غلظت طراحیشده ۳۴ درصد استفاده میشود، باید مطابق جدولهای ۵.۳.۳(a) و ۵.۳.۳(b) باشد.
۵.۳.۳.۱ در محاسبه ظرفیت خالص مکعبی که باید محافظت شود، اجازه داده میشود که برای ساختارهای دائمی، غیرقابل جابجایی و نفوذناپذیر که حجم را بهطور قابل توجهی کاهش میدهند، کسر حجمی در نظر گرفته شود.
۵.۳.۳.۲ حجمهای بههمپیوسته
۵.۳.۳.۲.۱ در دو یا چند حجم بههمپیوسته که جریان آزاد دیاکسید کربن بین آنها ممکن است، مقدار دیاکسید کربن باید برابر با مجموع مقادیر محاسبهشده برای هر حجم، با استفاده از ضریب حجم متناظر از جدولهای ۵.۳.۳(a) یا ۵.۳.۳(b) باشد.
۵.۳.۳.۲.۲ اگر یکی از حجمها به غلظت بیشتری از مقدار نرمال نیاز داشته باشد (به بند ۵.۳.۴ مراجعه شود)، باید همان غلظت بالاتر برای تمام حجمهای بههمپیوسته استفاده شود.